Ό,τι είναι η γυμναστική για το σώμα ενός ανθρώπου, είναι το διάβασμα για το πνεύμα του. Ζούμε στην εποχή του καταιγισμού των μέσων μαζικής ενημέρωσης και των πληροφοριών από το διαδίκτυο. Όλο και λιγότεροι είναι αυτοί που «ποντάρουν» στην ανάγνωση βιβλίων, γιατί τείνει να θεωρηθεί παρωχημένο και ντεμοντέ. Μήπως έχουμε εθιστεί στο διαδίκτυο και σε πιο εύπεπτες και αβίαστες μορφές ψυχαγωγίας;
Ας φρεσκάρουμε λοιπόν, μεταξύ άλλων, τα τόσο σημαντικά οφέλη που απλόχερα χαρίζει το βιβλίο στον άνθρωπο.
Πρώτα απ΄όλα μας παρέχει γνώση και εμβάθυνση άνευ περιορισμών. Για την έκδοση ενός βιβλίου δουλεύουν συνεργατικά αρκετοί παράγοντες. Τυπογραφείο, εκδότες, συγγραφική ομάδα, εικονογράφοι, επιμελητές, μεταφραστές. Όλος αυτός ο μηχανισμός κινητοποιείται προκειμένου οι γνώσεις που παρέχονται να είναι αληθείς, έγκυρες και εμπεριστατωμένες. Κατά πόσο συμβαίνει αυτό στο διαδίκτυο;
Δεύτερον, όπως κατέδειξε μία έρευνα του Πανεπιστημίου του Essex το 2009, το διάβασμα βιβλίων είναι αγχολυτικό. Το στρες της καθημερινότητας ξεχνιέται και ο αναγνώστης μεταφέρεται σε άλλους «κόσμους», μακριά από τα προβλήματά του, ενίοτε. Η αίσθηση γαλήνης και ηρεμίας επίσης είναι μοναδική. Το νευρικό σύστημα αυξάνει τα επίπεδα σεροτονίνης και ο αναγνώστης κατακλύζεται από αισιοδοξία και ευχαρίστηση-έστω και βραχύχρονη.
Τα δώρα του διαβάσματος δεν σταματούν εδώ. Το έντυπο βιβλίο αποτελεί θαυματουργό φίλτρο μνήμης καθώς ο ανθρώπινος εγκέφαλος εξασκείται στο να συνδέει τη προηγούμενη με την μετέπειτα γνώση, προκειμένου να κατανοήσει τα κεφάλαια και τις ενότητες.
Σκεφτείτε πόσες φορές ακούμε γύρω μας τη φράση: «Οι σημερινοί άνθρωποι δεν έχουν κριτική σκέψη». Κι όμως το διάβασμα εξελίσσει αυτή μας την ικανότητα και οξύνει τον νου. Έρευνα ολλανδικού Πανεπιστημίου το 2018 κατέληξε επιπλέον στο συμπέρασμα πως τα βιβλία ενισχύουν την ενσυναίσθηση του ατόμου. Πόσες φορές δεν ταυτιστήκαμε με λογοτεχνικούς χαρακτήρες, δεν βγήκαμε έξω από τον εαυτό μας και μπήκαμε στη θέση κάποιου άλλου;
Η έλλειψη της έτοιμης εικόνας, δεν είναι δα και τόσο κακή. Σκεφτήκατε ποτέ, πόσο οξύνεται η φαντασία προσπαθώντας να εικονογραφήσει όσα το μάτι αναγιγνώσκει;
Και ας περάσω σε κάτι πιο «καλτ». Το καθημερινό λεξιλόγιο μοιάζει πια με εκείνο τον σπηλαιοανθρώπων. Λίγες λεξούλες, πολλές κραυγούλες και συγκεκριμένες κινήσεις εκδήλωσης συναισθημάτων. Αν θεωρείς και εσύ πως δεν είναι δυνατόν να πηγαίνουμε προς τα πίσω, ξεκίνα το διάβασμα. Εμπλουτίζει το λεξιλόγιό μας, μας βοηθά να συνεννοούμαστε καλύτερα και για φαντάσου…. συνειδητοποιείς πως η ελληνική γλώσσα κρύβει θησαυρούς.
Στα μέσα του ’90 ο αοιδός Τριαντάφυλλος «έβλεπε όνειρα που τον τρόμαζαν». Ενδεχομένως έβλεπε τηλεόραση πριν κοιμηθεί. Ιατρικές έρευνες έδειξαν πως η χρήση υπολογιστή, τηλεόρασης, τάμπλετ και γενικά συσκευών που εκπέμπουν φωτεινότητα, καταστρέφουν την ποιότητα του ύπνου. Αυτή η φωτεινότητα δίνει σήμα στον εγκέφαλο πως η ώρα του ύπνου δεν ήρθε ακόμα και τον κρατά σε εγρήγορση, Αντίθετα, η ανάγνωση λίγων σελίδων από το αγαπημένο μας βιβλίο, αποσυμπιέζει τον νου και τον βοηθά να ξεκουραστεί χωρίς έννοιες και σκοτούρες.
Αν όλα τα παραπάνω σας έπεισαν έστω και λίγο…. εμπρός μαρς για το πλησιέστερο βιβλιοπωλείο!!!
* φιλόλογος – ειδική εκπαιδευτικός
