Αν μου έλεγαν πριν λίγα χρόνια πως έχω ΔΕΠ-Υ, θα νόμιζα πως πρόκειται για μία ασθένεια σοβαρών διαστάσεων τύπου “τακαμούρι”. Κι όμως όλο και συχνότερα ερχόμαστε αντιμέτωποι με αυτό το άκουσμα είτε ως γονείς, είτε ως εκπαιδευτικοί, είτε ως απλοί παρατηρητές.
Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής – Υπερκινητικότητα έλαβε το ονοματάκι της μόλις το 1994 από το American Phychiatric Association. Μιλάμε για μία αναπτυξιακή διαταραχή οργανικής αιτιολογίας μεν, μοντερνιά δε.
Δε θα γίνω διόλου γλυκανάλατη, ούτε θα προσπαθήσω να ωραιοποιήσω καταστάσεις άβολες και δύσκολες. Προσπαθώ όμως να καθησυχάσω πως η συγκεκριμένη διαταραχή αντιμετωπίζεται αποτελεσματικότατα, μιας και πλέον έχουμε και τα εργαλεία και τις γνώσεις γύρω από αυτή.
Φυσικά όλα χρειάζονται δουλειά και συνεργασία πολλών φορέων.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.
Η ΔΕΠ-Υ αναγνωρίζεται από μικρή παιδική ηλικία, ειδικά αν οι γονείς είναι υποψιασμένοι και βλέπουν συμπεριφορές που τους “χτυπούν καμπανάκια”, ώστε να δουν εξονυχιστικά τι συμβαίνει. Τόσο από τη μικρή εμπειρία της Ειδικής Παιδαγωγού, όσο και από τη μελέτη άπειρων ερευνών, θα προσπαθήσω να παραθέσω κάποια βασικά χαρακτηριστικά.
Γενικά, τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ έχουν μια χαρά φυσιολογικότατη νοημοσύνη. Συχνά όμως δυσκολεύονται πολύ να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του περιβάλλοντος και δεν συμπεριφέρονται με ανάλογο τρόπο του αναπτυξιακού τους επιπέδου. Παρουσιάζουν υπερβολική ενεργητικότητα και κινητική δραστηριότητα συγκριτικά με τους συνομήλικούς τους. Η γιαγιά μου θα έλεγε “καλέ μη χοροπηδάς χωρίς λόγο σαν κατσίκι”. Κάπως έτσι συμβαίνει, με καμία διάθεση γελοιοποίησης αλλά με χιούμορ μιλώντας.
Γνωρίζω πόσο επίπονο γίνεται αν δεν αντιμετωπιστεί και φυσικά γνωρίζω ότι υπάρχουν πολλά αίτια πίσω από την εκδήλωση αυτής της διαταραχής. Όμως μην τρομάζετε. Σπάστε πλάκα μαζί της. ΒΟΗΘΑ.
Τα πιο εμφανή χαρακτηριστικά της ΔΕΠ-Υ είναι η απροσεξία, η υπερκινητικότητα και η παρορμητικότητα.
Αυτό που για πολλούς γονείς είναι περισσότερο δυσβάσταχτο είναι η υπερκινητικότητα και αυτό, γιατί προκαλεί τη μεγαλύτερη ενόχληση στον περίγυρο του παιδιού. (ενίοτε αυτός ο περίγυρος πρέπει να αγνοείται). Έχει διαπιστωθεί, πως η υπερκινητική συμπεριφορά μειώνεται αισθητά στην εφηβεία. Συμπληρωματικά να πω, πως τα συμπτώματα της υπερκινητικότητας μπορεί να πάρουν και λεκτική μορφή με την εκδήλωση ακατάσχετης φλυαρίας (από αυτό πάσχει και η γράφουσα, η αλήθεια να λέγεται).
Είναι αρκετά χρήσιμο να γνωρίζουμε τα αίτια εμφάνισης της ΔΕΠ-Υ, για να μπορέσουμε να έχουμε πιο στοχευμένη αντιμετώπιση.
Η Chelune το 1986 επεσήμανε πως στο πρόσθιο μέρος του εγκεφάλου υπάρχει μια μικρή έλλειψη ελέγχου. Άλλες μελέτες πάλι έδειξαν πως η ΔΕΠ-Υ είναι “οικογενειακή υπόθεση” και καθορίζεται από γενετικούς παράγοντες. Προσωπικά δίνω μεγαλύτερη βαρύτητα σε περιβαλλοντικούς παράγοντες, μιας και το DNA φυγείν αδύνατον και δεν υπάρχει κανένας λόγος για “αυτομαστιγώματα” των γονέων, ούτε για ενοχές. Όπως σε κάθε περίπτωση, έτσι και εδώ, το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ, η ψυχοπαθολογία της μητέρας κατά την κύηση, αλλά και ο τρόπος διαπαιδαγώγησης παίζουν σημαντικότατο ρόλο. Επιπροσθέτως παραθέτω και μία εντελώς ενδεικτική κλινική εικόνα της ΔΕΠ-Υ.
- Στη βρεφική ηλικία το παιδί εκδηλώνει δυσκολίες στον ύπνο και στη λήψη τροφής. Μεγαλύτερη δυσκολία παρατηρείται συνήθως κατά την περίοδο που το μωράκι μας περνά από το γάλα στη στερεά τροφή.
- Συνεχίζοντας στη νηπιακή ηλικία, εκεί το παιδί κινείται ακατάπαυστα και αδυνατεί να μείνει ήσυχο για περισσότερα από λίγα λεπτά και επιδεικνύει αδεξιότητα κινήσεων.
- Περνώντας στα σχολικά χρόνια, βλέπουμε συμπεριφορές θορυβώδεις, προκλητικές και διασπαστικές. Υπάρχουν συχνά ξεσπάσματα θυμού και έλλειψη συμμόρφωσης σε κανόνες. Τα παιδιά σηκώνονται συχνά από τη θέση τους και αναζητούν διαρκώς αφορμές για να σηκωθούν.
- Τέλος, στην εφηβεία έχουμε ανέκαθεν έντονες ψυχολογικές αλλαγές, αλλά εδώ θα είναι εντονότερες. Εμφανίζονται διαταραχές αγωγής, μειωμένης εμπιστοσύνης και εκτίμησης, που ενδέχεται να επηρεάσουν την επαγγελματική τους ζωή ως ενήλικες και τις διαπροσωπικές τους σχέσεις.
Όλα τα παραπάνω σε καμία περίπτωση δεν αντικαθιστούν τους ειδικούς, που εκεί πρέπει πάντα να ανατρέχουμε δείχνοντας εμπιστοσύνη. Έτσι θα έχουμε εγκυρότερη διάγνωση και αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση. Να θυμίσω πως η ΔΕΠ-Υ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΕΤΑΙ και υπάρχουν εξαιρετικές μέθοδοι και πρακτικές ειδικών εκπαιδευτικών και θεραπευτών.
Μην επιτρέψετε ποτέ και σε κανέναν να σας “ρίξει” το ηθικό για κάτι τόσο απλό και σύνηθες πια.
Σημαντικότατος αρωγός σε όποια προσπάθειά μας είναι πάντα η ΘΕΛΗΣΗ!!!
*Φιλόλογος – ειδική εκπαιδευτικός – μουσικός.
Ακολουθήστε την Ενημέρωση Πελοποννήσου στη σελίδα μας στο Facebook
Στην ομάδα και στις ειδήσεις της Google News
