Τα εμβόλια προκαλούν αυτισμό, το παιδί της γειτόνισσας έχει σύνδρομο down και φοβάμαι μην κολλήσει και το δικό μου βλαστάρι. Του μανάβη ο γιος γεννήθηκε «σακάτης», της μάνας τα κρίματα πληρώνει ετούτος. Αγραμματοσύνη, προκατάληψη, κοινωνικός αποκλεισμός. Η λίστα ατέλειωτη.
Ο Μπιλ Γκέιτς και ο Στίβεν Σπίλμπεργκ έχουν διαγνωστεί με σύνδρομο Asperger. Ο Νεύτων, ο Άλμπερτ Αϊνστάιν ενδέχεται να ανήκουν στην ίδια κατηγορία. Στην Ελλάδα οι επιτυχίες αθλητών με ειδικές ανάγκες είναι αξιοσημείωτες. Στην Βουλή η Μαριέττα Γιαννάκου, ο Παναγιώτης Κουρουμπλής και ο Στέλιος Κυμπουρόπουλος, έχουν περάσει από τα έδρανα ή μας εκπροσωπούν ακόμα και σήμερα. Τα ΑΜΕΑ δεν είναι για τον Καιάδα, ούτε τον γεωγραφικό, ούτε τον κοινωνικό.
Αφανείς ήρωες είναι οι εκπαιδευτικοί των ειδικών σχολείων και του θεσμού της παράλληλης στήριξης όπως η φιλόλογος – ειδική εκπαιδευτικός κυρία Βανέσσα Γιαννοπούλου, την οποία παρουσιάζουμε ως ακολούθως.
Βανέσσα Γιαννοπούλου
Η παράλληλη στήριξη είναι η πλέον καταξιωμένη μέθοδος διδασκαλίας για παιδιά με αναπηρίες και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, σε πολλά από τα ευρωπαϊκά εκπαιδευτικά συστήματα. Μαθητές με κάποια αναπηρία ή άλλη εκπαιδευτική ανάγκη φοιτούν σε κανονικό σχολείο με την βοήθεια δασκάλου που διορίζει το υπουργείο παιδείας ώστε ο εκπαιδευτικός να είναι η «γέφυρα» μετάδοσης γνώσεων και ομαλής κοινωνικοποίησης του παιδιού.
Όλα τα παραπάνω εννοείται ότι λειτουργούν σωστά σε μια σοβαρή χώρα. Φυσικά στην δικιά μας πατρίδα το κράτος εμφανίζεται κατώτερο των περιστάσεων για πολλοστή φορά. Είτε δεν διορίζει εκπαιδευτικούς από την αρχή της χρονιάς ή και καθόλου, είτε κλείνει το μάτι στον κάθε εύπορο γονιό να προσλάβει αυτός δάσκαλο για το παιδί του να πηγαίνει στο σχολειό να μαθαίνει γράμματα, του Θεού τα πράματα. Καταλαβαίνετε την έκφραση «όπου φτωχός και η μοίρα του» …
Μηνάς Π: Πως λειτουργεί στη χώρα μας η παράλληλη στήριξη;
Βανέσσα Γιαννοπούλου: Το κράτος διορίζει ψυχολόγο και κοινωνιολόγο που περνάει σε κάθε δημοτικό σχολείο μια φορά την εβδομάδα και παρακολουθούν το μάθημα. Η δουλειά τους είναι να καταγράψουν αν οι μαθητές έχουν ψυχολογικά ή μαθησιακά προβλήματα. Αν δούνε ότι ενα παιδάκι έχει κάποια διάσπαση προσοχής, επικοινωνούνε με τους γονείς του αν επιθυμούνε να το ψάξουν περαιτέρω και να πραγματοποιήσουν με το παιδί μια ατομική συνεδρία.
Εκεί ο κοινωνιολόγος ή ψυχολόγος, αν διακρίνουν κάποιο πρόβλημα ετοιμάζουν μια γνωμάτευση και την στέλνουν στο ΚΕΔΔΥ (Κέντρα Διαφοροδιάγνωσης Διάγνωσης Υποστήριξης Ειδικών Εκπαιδευτικών Αναγκών). Η γνωμάτευση από το κέντρο στέλνεται στο Υπουργείο και αναφέρει π.χ. ότι το παιδί μπορεί να χρειάζεται να παρακολουθήσει ειδικό σχολείο ή να μπει στο πρόγραμμα της παράλληλης στήριξης. Το τμήμα ένταξης παίρνει τον μαθητή και τον βοηθάει 2-3 ώρες την ημέρα, αυτό όμως δεν είναι λειτουργικό γιατί ορισμένα παιδιά χρειάζονται όλη μέρα το θεσμό της παράλληλης στήριξης. Αυτό σημαίνει ότι η δασκάλα είναι μαζί τον μαθητή στην τάξη και τον βοηθάει, γιατί μπορεί να έχει διάσπαση προσοχής ή μια μορφή αυτισμού ή ακόμα και μια λειτουργική μορφή συνδρόμου down.
Μηνάς Π: Στην Αργολίδα υπάρχουν προβλήματα, παρατηρούνται κενά σην εύρυθμη λειτουργία του θεσμού;
Βανέσσα Γιαννοπούλου: Στο Ναύπλιο έχουμε έξι δημοτικά σχολεία και μόνο τα τρία έχουν τμήματα ένταξης. Το πρόβλημα όμως είναι ότι το υπουργείο σε όλη την Αργολίδα θα διορίσει δυο άτομα και τα παιδιά που έχουν ανάγκη ίσως ξεπερνούν και τα χίλια… (Σημείωση: αρχές Μαρτίου η κυβέρνηση προχώρησε σε 500 προσλήψεις σε όλη την Ελλάδα)
Τα προβλήματα είναι πολλά, ακόμα και παιδιά με κινητικά προβλήματα που θα μπορούσαν να φοιτήσουν στο γενικό σχολείο και να διαπρέψουν αναγκάζονται και πάνε στο ειδικό, διότι δεν υπάρχουν οι απαιτούμενες προδιαγραφές, όπως ράμπες για τα καροτσάκια.
Ο γονιός λοιπόν αναγκάζεται να στραφεί σε άλλες λύσεις ιδιαιτέρως δαπανηρές. Προσλαμβάνουν μια εξωτερική συνεργάτη δασκάλα μέσω ΚΕΔΥ ή να σε έχει συστήσει κάποιος συνάδελφο εκπαιδευτικός και πληρώνουν από την τσέπη τους τον δάσκαλο που το κράτος θα έπρεπε να έχει διορίσει…
Φυσικά και ο δάσκαλος πληρώνεται κάτω από τον κατώτατο μισθό σχεδόν 50% λιγότερο από ότι θα ήταν διορισμένος. Οπότε είναι ανασφάλιστος και κακοπληρωμένος. Το επάγγελμα μας είναι λειτούργημα και να διοριστούμε είναι ευχής έργον κάποια στιγμή. Το κράτος σε αναγνωρίζει επίσημα και φυσικά κάνει τα στραβά μάτια ότι πληρωνόμαστε «μαύρα λεφτά». Θα μπορούσε έστω να μας παρέχει την ασφάλιση μας. Αν κάποιο παιδάκι που έχει αυτισμό και του «φύγει» το μολύβι και τραυματιστούμε δεν αναγνωρίζεται ως εργατικό ατύχημα. Θα πρέπει το κάθε κόστος νοσηλείας να καλυφτεί από την τσέπη μας.
Στο εξωτερικό οι δάσκαλοι των ειδικών σχολείων πληρώνονται καλύτερα από τους συμβατικούς γιατί θεωρείσαι «Ειδικός εκπαιδευτής». Ακόμα και αν η πληρωμή σου προέρχεται από τους γονείς στην παράλληλη στήριξη το κράτος εκεί σε ασφαλίζει για τις ώρες που είσαι στο σχολείο και το αναγνωρίζουν ως προϋπηρεσία.
Μηνάς Π: Η τάξη λειτουργεί ομαλά; Η σχέση μεταξύ των μαθητών;
Βανέσσα Γιαννοπούλου: Αυτό έγκειται και πως θα το «πλασάρουν» οι άλλοι γονείς και ο δάσκαλος στα υπόλοιπα παιδάκια. Μορφές εκφοβισμού μέχρις στιγμή έχω δει μόνο σε συμβατικά παιδιά μεταξύ τους. Τα ίδια τα παιδιά που έχουν μια δυσκολία, είναι μέρος του προβλήματος τους, το να μην είναι κοινωνικά. Επειδή είναι πιο αγοραφοβικά άτομα αυτά απομακρύνονται, οπότε είναι μέσα στα καθήκοντά μας να τα εντάξουμε στο περιβάλλον μιας τάξης. Όσο πιο μικρός είναι κάποιος που θα πάρει την ιατρική γνωμάτευση, τόσο πιο έγκαιρη θα είναι η αντιμετώπιση και θεραπεία που θα λάβει. Αν από την αρχή η τάξη γνωρίζει ότι ο συμμαθητής τους έχει μια δυσκολία αλλά υπάρχει μια δασκάλα δικιά του που τον βοηθάει τον κάνουμε να νιώσει ξεχωριστός. Αυτή η δυσκολία λέμε ότι είναι μια «κρυφή δύναμη» και ο ρόλος μας είναι να την βγάλουμε προς τα έξω. Προσπαθούμε αυτή την αδυναμία να την παρουσιάσουμε και στα άλλα παιδιά ως προτέρημα.
Μηνάς Π: Οι γονείς των παιδιών πως αντιμετωπίζουν την κατάσταση;
Βανέσσα Γιαννοπούλου: Η γονική αντιμετώπιση είναι πολλές φορές προβληματική. Υπάρχουν γονείς που βλέπουν ότι το παιδί τους έχει κάποιο πρόβλημα ακόμα και μια μαθησιακή δυσκολία και δεν το αποδέχονται. Εμπειρικά θα πω ότι το 90% των γονέων δεν αποδέχονται το πρόβλημα και φυσικά την αντιμετώπιση του. Υπάρχουν παιδιά που είναι διαπιστευμένα από το σχολείο με αυτισμό π.χ. και δεν έχουν παραλάβει ποτέ την γνωμάτευση οι γονείς. Φυσικά δεν χρειάζεται να αναφερθώ ότι «βλέπω» ότι φταίει ο γονιός για την συμπεριφορά ενός παιδιού και δεν το δέχονται. Πάντα θα φταίει κάποιος άλλος…
Η παράλληλη στήριξη δεν είναι μόνο να παρέχεις βοήθεια στο παιδί, πρέπει να στηρίζεις και να συμβουλεύεις και τους κηδεμόνες του. Πολλές φορές έχει χρειαστεί να πάω εκτός ωραρίου στο σπίτι τους, να τους κάνω την συμβουλευτική, ακόμα και να «συγκρουστώ» μαζί τους, μπορεί να χάσω και την δουλεία μου αν τους πω ότι κάτι δεν μου αρέσει. Το πιο λυπηρό είναι ότι παιδιά με δυνατότητες μπορεί να μην «ανοίξουν ποτέ τα φτερά» τους.
Το να έχεις μαθησιακή δυσκολία δυστυχώς είναι ακόμα Ταμπού.