Άνθρωπος φύσει κοινωνικό ον, ισχυριζόταν ο Αριστοτέλης και ο Πλάτων προσπαθώντας αμφότεροι να θεσπίσουν την Τέλεια Πολιτεία στην οποία θα ευημερούσαν οι πολίτες με απώτερο σκοπό την ευδαιμονία!
Είναι απόλυτα αληθές αυτό όμως;
Ο Δημόκριτος έλεγε ότι εξ ανάγκης κοινωνικοποιήθηκε το ανθρώπινο είδος δια την προστασία του από τα θηρία, τις περιβαλλοντικές απειλές και την αποφυγή του αλληλοσπαραγμού!
Κατά τα λεγόμενα του Αβδηρήτη φιλόσοφου το είδος μας στην αρχή της εμφάνισης του, στην προ κοινωνική εποχή, ο κάθε άνθρωπος ήταν αυτόνομος απολαμβάνοντας την απόλυτη ελευθερία και αυτοβουλία του εγωκεντρικά και ατομιστικά όπως τα πρωταρχικά σωματίδια της φύσης, τα άτομα.
Χρονικά όμως συνειδητοποίησε ότι εκτιθόταν σε πολλαπλούς κινδύνους με αποτέλεσμα να απειλείται προς εξαφάνιση. Οπότε θυσίασε την απόλυτη ελευθερία με αντάλλαγμα την ασφαλή διαβίωση του και την εξασφάλιση της διαιώνισης του είδους μας δημιουργώντας τις πόλεις.
Με αυτόν τον τρόπο οι ολιγάριθμες αυτόνομες οικογένειες συναθροίστηκαν κατά τόπους δημιουργώντας τις κώμες και έπειτα τις πόλεις, απεμπολώντας έτσι την ελευθερία τους σε μία αρχή ισχυρή που τους προστάτευε θεσπίζοντας νόμους και αρχές για την εύρυθμη διαβίωση τους.
Η κατά ανάγκη κοινωνικοποίηση περιόρισε την ροπή του προς την άναρχη ελευθερία αλλά ουδέποτε χαλιναγώγησε τον εκ της φύσεως του εγωκεντρικό και ατομιστικό του χαρακτήρα με τις άκρατες φιλοηδονικές τάσεις του προς την απόλαυση και την ραθυμία, οι οποίες αναβλύζουν με την πρώτη ευκαιρία!
Δέκα χιλιετίες έχουν περάσει από τότε που το είδος μας έχει εισέρθει στην φάση ανάπτυξης πολιτισμού. Αναρίθμητοι Σοφοί έχουν περάσει και έχουν διδάξει την οδό που πρέπει να ακολουθηθεί μέσω των αρετών ώστε να ευδαιμονήσει πρωταρχικά το κύτταρο της κοινωνίας, ο πολίτης, και κατά επέκταση όλη η Πολιτεία, αλλά φωνή βοῶντος ἐν τῆ ἐρήμω!
Με το πέρασμα των χιλιετιών μπορεί η κοινωνικότητα να ενσωματώθηκε στην φύση μας λόγω της ευμεταβλητότητας του κάθε έμβιου όντος για την επιβίωση του, αλλά όχι και η συλλογικότητα και η ορθοφροσύνη ώστε να διαβούμε στο έλλογο και ενσυναίσθητο ον!
Η μετάβαση αυτή πλέον είναι τόσο απαραίτητη όσο ήταν και η συνάθροιση μας σε πόλεις, με την διαφορά ότι τώρα δεν κινδυνεύουμε από τα άγρια θηρία αλλά από το πιο ακόλαστο και αχόρταγο θηρίο το εγώ μας!
Υπό την απειλή της αυτοκαταστροφής μας λοιπόν, οφείλουμε ως κοινωνία να περάσουμε στο επόμενο σωτήριο μεν χαλεπό βήμα δε, της συλλογικότητας και ενσυναίσθησης παραγκωνίζοντας τον τοξικό μας εγωισμό καλλιεργώντας τις αρετές της φρόνησης, σωφροσύνης, ανιδιοτέλειας, δικαιοσύνης και φυσικά της ανδρείας !
Είναι δυνατόν όμως ένα γέρικο κυρτό κουφάρι δέντρου που είναι στεγνό από χυμούς αγάπης να το ισιώσεις;
Όταν καθόλη την διάρκεια της ζωής του ποτιζόταν με υπεροπτισμό και αλαζονεία, τρεφόταν με φθόνο για τον πλησίον του και ιδιοτέλεια, ανεμοδαρμένο από άλογες και άφρονες σκέψεις;
Οι καρποί αυτού του δέντρου τώρα, δεν θα είναι άνυδροι από μετριοφροσύνη και σεμνότητα; Aτροφικοί από ανιδιοτέλεια και συναγωνιστικότητα, δίχως φρόνηση και ορθή βούληση;
Κι όμως υπάρχει σωτηρία, ο Σπόρος που βρίσκεται εντός του καρπού!
Άμα φυτέψεις τώρα τον σπόρο αυτουνού του εγωκεντρικού καρπού σε χώμα πλούσιο από αγάπη, συλλογικότητα και ενσυναίσθηση. Το ποτίσεις με τις αρετές της δικαιοσύνης, ευφροσύνης, του ευ αγωνίζεσθαι και του δώσεις για στήριγμα την ανδρεία, την παρρησία λόγου και την ορθή κρίση.
Δεν θα γίνει ένα στιβαρό και ακλόνητο δέντρο με γνώμονα την ευβουλία και την φιλαλήθεια καρποφορώντας τα πιο γλυκά φρούτα τα οποία θα είναι έλλογα και ενσυναίσθητα ταυτοχρόνως;
Βεβαίως και θα γίνει έτσι!
Άρα λοιπόν, η ορθή εκπαίδευση των βλασταριών της κοινωνίας μας είναι το αντίδοτο στον αυτοκαταστροφικό και συνάμα εγωκεντρικό κόσμο που ζούμε. Κυρίως όμως μέσω των πράξεων μας και όχι μόνο δια του λόγου, διότι ο άνθρωπος είναι ακόμα ον μιμητικό και όχι έλλογο!
Αντί για επίλογο ας θυμηθούμε τα γεγραμμένα του Πλούταρχου στην πραγματεία του “Περί παίδων ἀρετή “
Ο Λυκούργος, λοιπόν, ο νομοθέτης των Λακεδαιμονίων, πήρε δύο κουτάβια γεννημένα από τους ίδιους γονείς και τα μεγάλωσε με τρόπο εντελώς διαφορετικό το ένα από το άλλο, κάνοντας το ένα λαίμαργο με ροπή στην κλοπή και το άλλο ικανό στην ανίχνευση και στο επιτήδειο κυνήγι. Αργότερα όταν κάποτε οι Λακεδαιμόνιοι είχαν συγκεντρωθεί σε ένα μέρος τους είπε “Για την δημιουργία της αρετής μεγάλη συμβολή και η συνήθεια και η διδαχή και ο τρόπος αγωγής, και τούτα ευθύς θα σας τα αποκαλύψω” . Έφερε τότε τα δύο σκυλιά και τα άφησε ελεύθερα, αφού έβαλε μπροστά τους ένα δοχείο με φαγητό και ένα λαγό. Τότε το ένα σκυλί κίνησε κατά το λαγό, ενώ το άλλο όρμησε στο δοχείο!
Ἔρρωσθαι!
Ακολουθήστε την Ενημέρωση Πελοποννήσου στο Facebook και στο Google News
Ειδήσεις από: Ναύπλιο – Άργος – Ερμιονίδα – Τρίπολη –Κορινθία – Αθλητικά – Άρθρα – Αποκλειστικές Έρευνες και Συνεντεύξεις.
