Η παρατεταμένη ανομβρία, σε συνδυασμό με τις διαχρονικές κρατικές παραλείψεις και την προφανέστατη ανεπάρκεια πολιτικής βούλησης στην επίλυση του μείζονος σημασίας ζητήματος της λειψυδρίας, έχουν οδηγήσει σε πρωτοφανές τέλμα την αγροτική παραγωγή.
Στις ακόλουθες περιγραφές και τοποθετήσεις δύο αγροτών που δραστηριοποιούνται επί σειρά ετών στην χειμαζόμενη γη, αποκαλύπτεται σε σημαντικό βαθμό μέρα- με την μέρα μια διαγραφόμενη οικονομική καταστροφή με πολλές προεκτάσεις, ενώ προτείνονται κάποιες τεχνικές λύσεις ώστε να περιοριστούν οι συνέπειες από την έλλειψη νερού στις καλλιέργειες.
Ο γεωπόνος- καλλιεργητής Σωτήρης Παπαγιαννόπουλος και ο αγρότης Παναγιώτης Δερματάς, όπως θα διαβάσετε καλλιεργούν τα τελευταία χρόνια τα κτήματα τους στην Βόρεια Ερμιονίδα υπό ακραίες κλιματικές συνθήκες…
Σωτήρης Παπαγιαννόπουλος: Καλλιεργώ αμπέλια (οινοποιήσιμα για παραγωγή οίνου) και ελιές (ποικιλία μανάκι για παραγωγή ελαιολάδου) στα Δίδυμα και στο Ηλιόκαστρο Ερμιονίδας.
Τα φυτά αυτά δεν είναι υπερβολικά απαιτητικά σε νερό. Ωστόσο, η παρατεταμένη ανομβρία και οι παρατεταμένες υψηλές θερμοκρασίες που είχαμε φέτος τα έχουν κλονίσει. Είχαμε χαμηλή απόδοση παραγωγής παρόλο που τα βοήθησα με λίγο νερό από γεώτρηση. Πλέον, φαίνεται πως επηρεάζονται και τα φυτά καθώς παρατηρούνται εκτός από ξερά σταφύλια και ελιές και ξερά κλαδιά. Βέβαια, ούτε η ανάπτυξη των φυτών κατά την προηγούμενη άνοιξη ήταν η αναμενόμενη. Αν συνεχιστεί αυτό το φαινόμενο με θερμό και άνυδρο χειμώνα και προχωρήσουμε σε θερμότερες θερμοκρασίες κατά την άνοιξη και καλοκαίρι, δυστυχώς θα έχουμε απώλειες φυτικού κεφαλαίου.
Μιλώντας και με άλλους αγρότες στην περιοχή που σπέρνουν σιτηρά (είτε για καρπό ή σανό) μου επισημαίνουν πώς έχουν αλλάξει τον τρόπο προετοιμασίας των χωραφιών, δηλαδή ενώ χρησιμοποιούσαν υνί που σκάβει αρκετά βαθιά το έδαφος, τώρα χρησιμοποιούν καλλιεργητή που κάνει μια επιφανειακή αναμόχλευση του εδάφους για να συγκρατήσουν την υγρασία που υπάρχει στα βαθύτερα στρώματα. Επειδή βλέπουμε όλο και λιγότερες βροχοπτώσεις και αυτές συνοδεύονται από έντονα φαινόμενα, δηλαδή έντονη βροχόπτωση σε μικρό χρονικό διάστημα, καλό θα είναι να κάνουμε και κάποιες παρεμβάσεις για να μην καταλήγει το νερό στη θάλασσα αλλά ούτε να κάνει ζημιές.
Μία παρέμβαση θα ήταν να δημιουργήσουμε μικρά φράγματα κατά μήκος των ρεμάτων ώστε να εμποδίσουμε την γρήγορη και ανεξέλεγκτη κάθοδό του. Τα φράγματα αυτά συγκρατώντας το νερό, θα βοηθήσουν στον εμπλουτισμό του υδροφόρου ορίζοντα. Και καθώς η Ερμιονίδα επεκτείνεται βόρεια έως την Τραχειά έχουμε την Πελεή. Στην Πελεή φτάνουν νερά από ορεινό όγκο της Τροιζήνας. Εκεί μπορεί να δημιουργηθεί ένα φράγμα-ταμιευτήρας που θα βοηθήσει στον εμπλουτισμό του υδροφόρου ορίζοντα με κατάλληλο δίκτυο διανομής όπως στο διπλανό χωριό “Καρατζάς” που έχουν δημιουργήσει μια λιμενοδεξαμενή για τις ανάγκες του τόπου.
Παναγιώτης Δερματάς: Χαίρομαι ιδιαίτερα, όταν έρχονται στην επικαιρότητα ουσιαστικά προβλήματα ζωτικής σημασίας που έχουν σχέση όχι μόνο με τον αγροτικό κλάδο αλλά με την κοινωνία ευρύτερα. Διότι από τις καλλιέργειες εξαρτάται κυρίως η ανθρώπινη διατροφή και η υγεία. Η προσφορά ποιότητας και ποσότητας μαζί σε παραγόμενα αγαθά καθορίζει την ευεξία μας. Βέβαια το παγκόσμιο εμπόριο έχει φροντίσει να υποκαταστήσει τα ντόπια προϊόντα με μεγάλες εισαγωγές από αγαθά παραγόμενα σε τεράστιες εκτάσεις, με χρήση χημικών λιπασμάτων από τα οποία προκύπτουν ομοιότυπα καί άγευστα προϊόντα τα οποία δεν έχουν καμία ποιοτική σύγκριση με τα δικά μας που παράγονται με φυσικές συνθήκες. Έτσι τις νέες συνθήκες που έχουν δημιουργηθεί με την αλλαγή τού κλίματος αυτοί τις θεωρούν πιθανόν και ως ευκαιρία για περισσότερες εισαγωγές. Επομένως, το σύστημα που αυτούς εκπροσωπεί, δεν καίγεται και τόσο αν μαστίζεται από ανυδρία η κάθε Ερμιονίδα. Ο αγρότης όμως με το μειωμένο του εισόδημα είναι και καταναλωτής με αποτέλεσμα να κλονιστεί το κατάστημα στην γωνία…
Εισάγοντας πάμφθηνο κρασί από χώρες τής Λατινικής Αμερικής, σε συνδυασμό με την μειωμένη απόδοση τών ντόπιων αμπελιών λόγω ξέρας και σε συνδυασμό με τον εξοντωτικό ΦΠΑ ο οποίος τρώει όχι μόνον κέρδος αλλά και κεφάλαιο, είναι επόμενο να μειώνεται απελπιστικά η αμπελουργία. Δηλαδή, όταν σε εξοντώνει με τέτοια φονική σκληρότητα το σήμερα, είναι δύσκολο να λες τί δεν έγινε χθες…
Στο χωριό μας που υπάρχει αμπελουργική παράδοσις, οι αμπελώνες έχουν περιοριστεί σε ελάχιστο ποσοστό. Για παράδειγμα, μέσα από οκτώ στρέμματα αμπέλια που παλαιά έβγαζα κάποιους τόνους κρασί, φέτος με δυσκολία έβγαλα αυτό που θα καλύψει τις ανάγκες τού σπιτιού μου. Κάτι ανάλογο να σκεφτούμε και με τούς ελαιώνες. Οι ελιές, πέρα από την μειωμένη υγρασία τού υπεδάφους έχουν να αντιμετωπίσουν ένα πρωτοφανές ξηροθερμικό κλίμα.
Παλαιά ο χείμαρρος τού χωριού κρατούσε νερά όλο το καλοκαίρι. Στην συνέχεια για να ποτίζονται οι δενδρώδεις καλλιέργειες, φθάσαμε στα εκατό και περισσότερο μέτρα βάθος με τις γεωτρήσεις. Αυτές όμως σήμερα στέρεψαν και ελάχιστες που ακόμη κρατούν κάτι, βρίσκονται στα όριά τους διότι οι ταμιευτήρες της γής δέν έχουν εμπλουτιστεί τα τρία τελευταία χρόνια. Έτσι η γεώτρησις μου που παλαιά αρκούσε για να δώσω επαρκή ποσότητα νερού στον ελαιώνα μου, επί δύο χρόνια έχει στερέψει με αποτέλεσμα τον περασμένο χρόνο να μήν βγάλουμε ούτε ένα κιλό λάδι, ενώ φέτος άς πούμε ότι θα πάρουμε δύο ή τρία δοχεία.
Καί ερχόμαστε στο διά ταύτα… Τί κάνουμε; Τι θα μπορούσε να κάνει η πολιτεία, αν φυσικά κάπου υπήρχε;… Υπάρχουν λύσεις;
Περισσότερες και βαθύτερες γεωτρήσεις, αποτελούν μάλλον ενέργειες συλλογικής αυτοκτονίας διότι κινδυνεύεις να χάσεις σε καταβόθρες και αυτά τα λίγα νερά που έχεις. Εξ άλλου ο υδρευτικός ανταγωνισμός δημιούργησε τεράστια κόστη στην κοινωνία. Βρήκες νερό, έκανες χαρά, επένδυσες τίς οικονομίες τής ζωής σου μέχρι που συχνά να βρεθούν και άλλοι μπροστά στην πορεία τού νερού και να χαθούν κόποι και ελπίδες… Δηλαδή, το νερό επειδή αποτελεί συλλογικό πλούτο έπρεπε να το είχαν εκμεταλλευτεί αγροτικοί φορείς. Κάτι λοιπόν που δεν έγινε “χθες” . Διότι εχθές η “πρόοδος” είχε μεθύσει από τίς νίκες απέναντι στην αμαρτωλή συντήρηση από την μία, ενώ από την άλλη η θεωρία που επικρατούσε στην δεύτερη ήταν κάθετη απέναντι σε κάθε μορφής συλλογικότητα…
Δραστική προστασία των δασών σε συνδυασμό με προγράμματα αναδασώσεων ναί, διότι συμβάλλουν στο μικροκλίμα και συγκρατούν τα νερά των βροχών. Φράγματα; Με περίσκεψη και πολλή μελέτη διότι πάρα πολλά έργα στην χώρα μας αποτελούν δαπανηρές περιπέτειες που εκπληρώνουν φαεινές ιδέες… Ανάβαλος; Δέν ξέρουμε τις δυνατότητές του, τό κόστος του, τούς φορείς που θα το διαχειρίζονται… Έχει για μάς έχουν μεγάλη σημασία οι συνδιαχειριζόμενοι φορείς το έργου για να μήν πέσουμε στα νύχια κερδοσκόπων… Πρακτικές μέθοδοι για εξοικονόμηση νερού; Ναί και θα αναφέρω εδώ την προσωπική μου εμπειρία.
Σ΄ένα από τα κτήματά μου, έχω δύο στρέμματα καρυδιές οι οποίες έχουν κάποιες απαιτήσεις από νερό. Εκεί έχω πηγάδι που μού παρέχει περίπου δύο κυβικά την ημέρα! Έπρεπε λοιπόν μ αυτό να σώσω τριάντα περίπου καρυδιές διαγράφοντας την παραγωγή. Τον περασμένο χρόνο άπλωσα λάστιχα γύρω από τα δένδρα στα οποία άνοιξα οπές για να βγαίνει ανεμπόδιστα το νερό. Πάνω από το λάστιχο, έστρωσα μαύρο πλαστικό για να εμποδίζονται οι εξατμίσεις. Αυτό λειτούργησε για κάποιο χρονικό διάστημα. Δύσκολα όμως έφθασε μέχρι το τέλος τού καλοκαιριού διότι τα ριζίδια έκλειναν τις οπές… Τόν επόμενο χρόνο ακολούθησα άλλη μέθοδο. Πότισα με γάρδους και την επόμενη η μεθεπόμενη, φρεζαριζα το μέρος. Αυτό είχε ως συνέπεια να συγκρατείται για περισσότερο χρόνο η υγρασία αλλά και να καταστρέφονται τα χόρτα που την απομυζούν. Θεωρώ ότι αυτό θα αποδώσει πάρα πολύ σε μικρούς ελαιώνες. Εν τω μεταξύ είχα κάνει αυστηρή κοπή στα δένδρα για να περιοριστούν οι απαιτήσεις τους. Βέβαια τα δένδρα τα σώσαμε και για φέτος ενώ η παραγωγή τα δύο χρόνια ήταν μηδαμινή… Τώρα, αν και αυτό τον χρόνο δεν αλλάξουν τα πράγματα, σηκώνουμε τα χέρια ψηλά…
Αυτοί που δεν τα σηκώνουν είναι συνήθως αυτοί που παίρνουν το θέμα ως πολιτική φιλοσοφία και θα βγούν ανεύθυνα να δείχνουν τις λύσεις μέσα από την χούφτα τους… Τα προβλήματα είναι πρακτικά όσον αφορά την επιβίωση τού αγρότη τής περιοχής. Εγώ είμαι συνταξιούχος αλλά το εισόδημά μου είναι ανεπαρκέστατο και πρέπει να το συμπληρώνω απο τις παραγωγές μου.
Ποιές παραγωγές;… Πρίν μία δεκαετία περίπου είχαμε μία τρομακτική χαλαζόπτωσι. Αυτή, πέρα από τον καρπό ο οποίος καταστράφηκε και αποζημιώθηκε, προκάλεσε βαθιές πληγές στα δένδρα με αποτέλεσμα η ζημιά να είναι περισσότερο σε μελλοντική καρποφορία και λιγότερο στην τρέχουσα τής χρονιάς.
Η αποζημείωσις τού ΕΛΓΑ ήταν η συνδρομή μου των δύο τελευταίων ετών!
Αναρωτιέμαι λοιπόν, πρέπει να πληρώνω ΕΛΓΑ ή με συμφέρει περισσότερο να λύσω ιδιωτικά το πρόβλημα;..
Και ερχόμαστε τώρα σε άλλο βασικό θέμα που μας αφορά άμεσα. Πρόκειται για το ηλεκτρικό ρεύμα. Παλιότερα, που είχαμε νερά οι τιμές του εκινούντο σε καλά επίπεδα με αποτέλεσμα να μην μας προκαλεί πονοκέφαλο η ΔΕΗ. Σήμερα που έχουμε μηδενική κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος πράγμα που σημαίνει μηδενικό εισόδημα, ήρθε η ΔΕΗ να αυξήσει τα πάγια! Καί όχι μόνο αλλά έφθασαν να προσθέσουν και ΕΡΤ στο αντλιοστάσιο το οποίο μού αφαίρεσαν μετά από έγγραφη διαμαρτυρία. Έχω ζητήσει εγγράφως από την ΔΕΗ εδώ και δύο μήνες, να εξορθολογήσουν τον λογαριασμό μου μέσα στα πλαίσια που καθορίζει η μηδενική κατανάλωσις να αφαιρέσουν την ΕΡΤ διότι τα δένδρα μου δεν έχουν ανάγκη από πολιτική προπαγάνδα, να τον ξοφλήσω με λίγες δόσεις και να προβούν σε διακοπή τής συνδέσεως. Το αποτέλεσμα ήταν να αφαιρέσουν την ΕΡΤ και να δεχτώ πιο αυξημένο λογαριασμό!Αυτό που μού έμεινε είναι να στραφώ στην βουλή μέσω των κομμάτων και να κάνω επερώτηση για να γίνει πιο ορατό το θέμα…
Δεν μπορεί να παίζουν με μία κοινωνική τάξη που έχει ευρύτερη ζωτική σημασία. Από αυτην εξαρτάται η τροφή, η υγεία η συλλογική επιβίωσις. Με αυτήν πρέπει να αναπτύσσεται αμοιβαιότητα από όλους και κοινή εμπιστοσύνη διότι τα αγροτικά αγαθά σώζουν τις κοινωνίες στα δύσκολα…
Αν βέβαια τού χρόνου έχουμε νερό, η Μαρκότση θα είναι έτοιμη να μού δώσει λύση και να καταναλώνει μόνον όταν τής ζητώ να μού προσφέρει…Με λίγα λόγια, δεν είμαι αισιόδοξος σε τίποτα… Και αυτό όχι εξ αιτίας τής ανεπάρκειας των αρχόντων αλλά εξ αιτίας τού αρρωστημένου εγώ μεγάλης μερίδας πολιτών η οποία έχει καταφέρει να το στολίσει με “ιδεολογικά” φτιασιδώματα … Πάνω σ΄αυτά στηρίζονται οι ανεπάρκειες, η απουσία μακρόπνοων προγραμματισμών, όλα τα κακά που βιώνουμε σήμερα και τα κάκιστα που μάς περιμένουν αύριο..
Τι να κάνουμε; Ο μύθος τής Βαβέλ επαναλαμβάνεται…
Ακολουθήστε την Ενημέρωση Πελοποννήσου στο Facebook και στο Google News
Ειδήσεις από: Ναύπλιο – Άργος – Ερμιονίδα – Τρίπολη –Κορινθία – Αθλητικά – Άρθρα – Αποκλειστικές Έρευνες και Συνεντεύξεις.
