Η ψυχική ασθένεια έρχεται στους ανθρώπους ως δίκοπο μαχαίρι. Στη μία του όψη έχει τα συμπτώματα, την αγωνία και όσα εμποδίζουν τους ανθρώπους να επιδιώκουν προσωπικούς στόχους και ενίοτε τους καθηλώνουν. Στην άλλη του όψη έχει το στίγμα. Την κοινωνική αδικία που βιώνουν τα άτομα αυτά σε όλα τα επίπεδα σχέσεων στη ζωή τους.
Αυτό το στίγμα έχει τη βάσει του σε στερεότυπα, διακρίσεις και προκαταλήψεις, βαθιά ριζωμένες μέσα μας, δυστυχώς.
Υπάρχουν δεδομένες κουλτούρες ακόμα, που δεν μας επιτρέπουν να βλέπουμε και να αξιολογούμε σωστά. Στην ερευνητική βιβλιογραφία εντοπίζουμε συχνότατα στερεότυπα και προκαταλήψεις απέναντι στην ψυχική ασθένεια. Όσο περίεργο και οξύμωρο κι αν φαίνεται, η πλειοψηφία των συνανθρώπων μας, θεωρεί ότι τα άτομα με ψυχική ασθένεια είναι υπαίτια για την κατάστασή τους.Αγνοούν πλήρως ότι υπάρχουν γενετικοί παράγοντες που καθορίζουν την εκδήλωση της νόσου και έπειτα ότι είμαστε όλοι εν δυνάμει ασθενείς, ακριβώς στον ίδιο βαθμό. Αρκεί να συνυπολογίσει κανείς το καθημερινό στρες και τις πιέσεις που όλοι υφιστάμεθα.
Ενδεχομένως, το πιο καταστροφικό είναι το στερεότυπο ότι, τα άτομα με ψυχική ασθένεια είναι απρόβλεπτα και επικίνδυνα. Ο επαγόμενος φόβος οδηγεί ακόμα σε πιο προβληματικές συμπεριφορές, που προάγουν την αποφυγή και την απόσυρση.
Τα μέλη της κοινότητας αποφεύγουν τα νοσούντα άτομα, αποφεύγουν την αλληλεπίδραση και εντέλει την κοινωνική επαφή. Η αποφυγή από εργοδότες και ιδιοκτήτες σπιτιών είναι απογοητευτική, δεδομένου κιόλας ότι αυτά τα δύο αποτελούν και στόχους της αποκατάστασης μιας ψυχικής νόσου. Επίσης το κρατικό σύστημα υγείας τους αντιμετωπίζει ως “παιδιά ενός κατώτερου θεού”.
Αμέσως είδαμε επιγραμματικά βασικά είδη στίγματος. Το δημόσιο, το δομικό και καταλήγουμε στον αυτοστιγματισμό.
Ο αυτοστιγματισμός που υφίσταντο οι συνάνθρωποί μας είναι τραγικός. Το γεγονός ότι χρειάζεται πολλές φορές να λαμβάνουν θεραπεία, τους κάνει να νιώθουν απαίσια, αντί να νιώθουν ότι έτσι βοηθιούνται τα μέγιστα. Όταν ειδικά ακούν διαρκώς ότι “είναι τρελοί”, αμέσως διακόπτουν την αγωγή τους για να αποφύγουν την ετικέτα και έτσι οδηγούνται σε σοβαρές υποτροπές.
Η αλλαγή μας σε συμπεριφορές και στάσεις αποδεικνύεται τελικά δύσκολη και πολυπαραγοντική πρόκληση. Η μείωση αυτών των προκαταλήψεων, μπορεί να επιτευχθεί με την αύξηση της “θετικής δράσης”.
Θετική δράση είναι η πεποίθηση ότι τα άτομα με ψυχικές νόσους, είναι σε θέση να αναρρώσουν και να κάνουν αυτόνομες επιλογές ζωής, όπως όλοι μας. Μπορούν να είναι πλήρως λειτουργικά, ειδικά όταν είναι συνεπή προς τη θεραπεία τους και έχουν την πλήρη στήριξη του περίγυρού τους. Εκεί τα αποτελέσματα θα είναι μόνο θετικά. Καμία ψυχική ασθένεια που κουράρεται και παρακολουθείται δεν εμποδίζει ένα άτομο να πετύχει και να ικανοποιήσει ανάγκες και φιλοδοξίες.
Χρειάζεται η ενδυνάμωση και αυτοδιάθεση των ατόμων. Χρειάζονται ευκαιρίες, είτε με συνηγορία είτε με επιρροή. Σκεφτείτε πόσοι άνθρωποι υποφέρουν από ψυχικές νόσους, εμφανίζουν συμπτώματα αυτών και αποφεύγουν με κάθε τρόπο την επίσκεψη σε ειδικό, ακριβώς για την αποφυγή στιγματισμού, όσο κι αν το χρειάζονται. Γενικά, η στιγματοποίηση, χαρακτηρίζει μόνο σκοτεινές εποχές. Από την άλλη η πρόοδος και η ανθρωπιά χρειάζονται άπλετο φως. Χρειάζεται να φωτιστούν και να επιλυθούν άμεσα αυτά τα προβλήματα.
Αναλογιστείτε μόνο τούτο… η οποιαδήποτε ασθένεια ποτέ δε ρωτά από ποια κοινωνική, οικονομική, μορφωτική τάξη προέρχεσαι. Σε κάποια θέματα είμαστε όντως όλοι ίδιοι!!!
*Φιλόλογος – ειδική εκπαιδευτικός – μουσικός.
Ακολουθήστε την Ενημέρωση Πελοποννήσου στο Facebook και στο Google News
Ειδήσεις από: Ναύπλιο – Άργος – Ερμιονίδα – Τρίπολη –Κορινθία – Αθλητικά – Άρθρα – Αποκλειστικές Έρευνες και Συνεντεύξεις.
