Η Αργολίδα αποτελεί αδιαμφισβήτητα έναν τουριστικό νομό. Το Ναύπλιο είναι ο αγαπημένος προορισμός των Αθηναίων, η Ερμιονίδα συχνή στάση των jet-setters και η Επίδαυρος και οι Μυκήνες Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομίας της ΟΥΝΕΣΚΟ, με την πρώτη να αποτελεί και σημαντικό πολιτισμικό πόλο τα καλοκαίρια. Ωστόσο οι περιοχές αυτές καλύπτουν ένα μικρό μόνο ποσοστό της επιφάνειας του νομού με αποτέλεσμα πολλές όμορφες περιοχές να μένουν εκτός των τουριστικών δρομολογίων και ο νομός να μην επωφελείται όσο θα μπορούσε. Οι σπουδαιότερες των παραγνωρισμένων περιοχών της Αργολίδας είναι φυσικά οι ορεινές.
Ο τουρισμός υπαίθρου -έκφανση του οποίου είναι και ο ορεινός τουρισμός- δεν έχει ακόμη καταφέρει να εδραιωθεί στην Αργολίδα, όπως και στην υπόλοιπη Ελλάδα, κακά τα ψέματα. Ένας παράγοντας είναι ότι η Αργολίδα υπήρξε από τις πρώτες περιοχές της χώρας που ανέπτυξαν τουριστικά τα παράλια τους, μαζί με τον αρχαιολογικό τουρισμό, και έτσι δεν δημιουργήθηκε η κατάλληλη κουλτούρα στα ορεινά και μεσόγεια χωριά -όταν είχαν ακόμη πολλούς νέους κατοίκους- για να επιδιώξουν την τουριστική ανάπτυξη. Έπειτα είναι γεγονός πώς το κεντρικό κράτος και η τοπική αυτοδιοίκηση δεν έχουν προωθήσει καθόλου τον τουρισμό υπαίθρου και οι νοοτροπίες στην Ελλάδα υστερούν σε σχέση με το εξωτερικό στο ζήτημα αυτό. Τέλος τα περισσότερα χωριά έχουν ερημοποιηθεί οπότε εκ των πραγμάτων είναι εξαιρετικά δύσκολη η τουριστική τους ανάδειξη.
Ωστόσο επειδή δεν έχουν μέχρι στιγμής αναπτυχθεί οι ορεινοί όγκοι του νομού δεν σημαίνει ότι στερούνται δυνατοτήτων και ομορφιών. Τουναντίον δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι σε ομορφιά και πολιτισμικό πλούτο τα ορεινά του νομού ανταγωνίζονται ευθέως τις παραθαλάσσιες περιοχές. Η Αργολίδα παρέχει πραγματικά μία ασύλληπτα τεράστια πληθώρα τουριστικών εμπειριών από βουνό σε βουνό και χωριό σε χωριό που όμοια της δύσκολα θα βρει κάποιος αλλού στην Ευρώπη.
Στην Δυτική Αργολίδα έχουμε το εντυπωσιακό και αδιαπέραστο «Τείχος», μία μακρά οροσειρά που ξεκινάει από την Τζήρεια για να καταλήξει στον Αργολικό Κόλπο. Το «Τείχος» περιλαμβάνει από την μία πλευρά τα 24 Κοιλαδοχώρια και από την άλλη τα χωριά του Κτενιά (Αχλαδόκαμπος, Κρύα Βρύση, Ανδρίτσα, κλπ). Πρόκειται για μία άκρως επιβλητική περιοχή που εναλλάσσεται μεταξύ άγριας Μεσογειακής ομορφιάς και Αλπικής γοητείας. Εδώ θα βρει κάποιος σπουδαίες υδάτινες διαδρομές όπως το Φαράγγι του Ινάχου και τα ποτάμια του Κεφαλόβρυσου, της Φρουσιούνας, του Ξεριά και της Τζιρίστρας. Θα βρει επίσης σπουδαία ιστορικά, πετρόκτιστα και υποδειγματικά διατηρημένα χωριά όπως η Αλέα, το Βρούστι, η Καρυά, το Κεφαλόβρυσο, ο Αϊ-Νικόλαος, η Λύρκεια και η Αγριλίτσα. Ακόμη θα συναντήσει εξαιρετικά αγνά αγροτικά προϊόντα όπως λάδι, κρασί (με τα χωριά Μαλαντρένι και Γυμνό να περιλαμβάνονται στην ζώνη ΠΟΠ Νεμέας και η Σκοτεινή επίσης να έχει εξαιρετικό κρασί), τυροκομικά και όλων των ειδών τα λαχανικά και τα φρούτα. Πρόκειται για έναν ακόμη ανόθευτο και ανεξερεύνητο παράδεισο για τους λάτρεις του Μεσογειακού τοπίου, της φύσης, της αρχιτεκτονικής, της γαστρονομίας και της ιστορίας. Θα μπορούσε επάξια να αποτελέσει μία ορεινή Προβηγκία ή Τοσκάνη της Ανατολής, εφόσον αναπτυχθεί σωστά.
Στην κεντρική Αργολίδα έχουμε τον ορεινό όγκο του Αραχναίου και το λεκανοπέδιο του Λυγουριού. Είναι ένας τόπος πετρώδης και άγριος, αλλά ταυτόχρονα με ήπιες κλίσεις και εκτεταμένα οροπέδια. Το Αραχναίο καθορίζεται από την πέτρα και την ξηρασία, αλλά και από τα Αρβανιτοχώρια με την σπουδαία ιστορία τους και τα μοναδικά ήθη και έθιμα. Το Χέλι και οι Λίμνες υπήρξαν κάποτε τα μεγαλύτερα ορεινά χωριά της Αργολίδας εξάλλου. Το λεκανοπέδιο του Λυγουριού χαρακτηρίζεται από τις αρχαιότητες -όχι μόνο του θεάτρου της Επιδαύρου αλλά και των διάσπαρτων μνημείων μέσα στην πεδιάδα όπως την Μυκηναϊκή γέφυρα στο Αρκαδικό, το Παλαιόκαστρο στην Καζάρμα και την πυραμίδα στο Λυγουριό- και φυσικά από την ελαιοκαλλιέργεια και το εξαιρετικό λάδι ΠΟΠ. Οι δύο αυτές ενότητες θα μπορούσαν επάξια να χαρακτηριστούν η Μάνη της Αργολίδας και η άγρια ομορφιά τους και η ανόθευτη παράδοση θα μπορούσαν εύκολα να προσελκύσουν πλήθη ξένων τουριστών που αναζητούν την πραγματική Ελλάδα. Καλές οι καλοκαιρινές παραστάσεις στην Επίδαυρο αλλά πρέπει να δομηθεί σοβαρό τουριστικό προϊόν που να είναι ικανό να φέρει επισκέπτες όλο τον χρόνο και θα κρατήσει τους νέους στον τόπο τους.
Έπειτα προς την Ερμιονίδα συναντούμε το λεκανοπέδιο του Ράδου. Πρόκειται για μία εντελώς άγνωστη περιοχή με ωραίους χαμηλούς περιτριγυρισμένη από άγρια βουνά, όπως το Ορθολίθι και το Δίδυμο όρος, που διαρρέεται από τον πολύ όμορφο ποταμό Ράδο. Αν και δεν περιλαμβάνει εντυπωσιακά χωριά ή επιβλητικούς ορεινούς όγκους το Λεκανοπέδιο με την παρθένα φύση και την πλούσια κτηνοτροφική παράδοση θα μπορούσε να καταστεί κέντρο οικολογικού και αγροτικού τουρισμού στον νομό, και, σε συνδυασμό με τους γειτονικούς όγκους Αδέρες και Τραπεζώνα, ένας πεζοπορικός παράδεισος.
Ακόμη θα πρέπει να αναφέρω τις μεγάλες δυνατότητες που παρουσιάζουν τα πεδινά χωριά του νομού, τα Καμποχώρια, τα Δρεπανοχώρια και τα μεσόγεια χωριά της Ερμιονίδας, αλλά πιστεύω ότι αξίζουν ένα ξεχωριστό άρθρο.
Η ανάπτυξη του τουρισμού υπαίθρου, του τουρισμού των χωριών, είναι πρωταρχικής σημασίας καταρχήν για την επιβίωση των χωριών που απειλούνται με άμεση ερημοποίηση εξαιτίας της ραγδαίας πτώσης του αγροτικού εισοδήματος και της έλλειψης ποιοτικών θέσεων εργασίας για τους νέους τους, αλλά και συνολικότερα για τον νομό ο οποίος -πλην της Ερμιονίδας- είναι παγιδευμένος στον τουρισμό του Σαββατοκύριακου ο οποίος δεν αφήνει αρκετά έσοδα στην τοπική κοινωνία ώστε να φέρει την πραγματική ανάπτυξη. Είναι γνωστό αντίθετα ότι οι ορεινές περιοχές και τα χωριά προσελκύουν λιγότερους τουρίστες αλλά με μεγαλύτερα εισοδήματα και συνήθως με μεγαλύτερη διάρκεια παραμονής. Επιπλέον αποτελεί παγκόσμια τάση οι τουρίστες να αναζητούν ολοένα και περισσότερο φιλοπεριβαλλοντικούς προορισμούς με λογικές τιμές και ησυχία όπου θα μπορέσουν να βιώσουν εμπειρίες που δεν υπάρχουν στις μεγάλες πόλεις και στις παραθαλάσσιες περιοχές. Είναι συνεπώς επιτακτική η ανάγκη να προβληθούν, να αναδειχθούν και ν ’αναπτυχθούν οι ορεινοί όγκοι του νομού μας, και μαζί με τους επισκέπτες να έρθουν νέοι κάτοικοι ώστε τα χωριά να ξαναποκτήσουν ζωή.
Για ν ‘αναπτυχθούν όμως οι ορεινές περιοχές πρέπει όμως η τοπική αυτοδιοίκηση να ασχοληθεί επιτέλους μαζί τους σοβαρά. Οι τοπικές κοινωνίες σε πολλές περιπτώσεις προσπαθούν να οργανωθούν για ν ’αντιμετωπίσουν την ερημοποίηση μέσω συλλόγων και άλλων ΜΚΟ ωστόσο τα προβλήματα είναι τόσο μεγάλα που μόνοι η τοπική αυτοδιοίκηση μπορεί να τα αντιμετωπίσει αποτελεσματικά. Οι υποδομές υγείας είναι ανύπαρκτες, οι δρόμοι κακοσυντηρημένοι, σε βαθμό που θυμίζουν χώρες της Αφρικής, η συγκοινωνία απούσα και τα χωριά χωρίς βασικές τουριστικές υποδομές. Είναι απαράδεκτο ότι δεν υπάρχει κανενός είδους τουριστικής σήμανση, όπως και ότι οι υποδομές στάθμευσης είναι πρωτόγονες αν όχι ανύπαρκτες. Παράλληλα λείπουν οι χώροι αναψυχής και οι οικισμοί είναι γεμάτοι χρέπια, μαντριά και σπασμένα τσιμέντα με αποτέλεσμα να θυμίζουν τριτοκοσμική χώρα παρά το αρχιτεκτονικό τους κάλλος. Τέλος δεν υπάρχει καμία οργανωμένη στρατηγική τουριστικής ανάπτυξης και προβολής. Αν ο επισκέπτης δεν γνωρίζει καν για την ύπαρξη των χωριών αυτών, και για τα αξιοθέατα τους, τι ακριβώς θα επισκεφτεί;
Ελπίζω το άρθρο να υπάρξει αιτία για μία γενικότερη ανασκόπηση σχετικά με το μέλλον του τουριστικού προϊόντος της Αργολίδας αλλά και των χωριών μας, τα οποία πρέπει επιτέλους να ξεφύγουν από το εντελώς απαρχαιωμένο μοντέλο της επιδοτούμενης αγροτοκτηνοτροφίας και να εξελιχθούν οικονομικά, κοινωνικά και δημογραφικά. Η Αργολίδα πρέπει επιτέλους να διεκδικήσει δυναμικά το μερίδιο που της αξίζει στην πίτα των 33 εκατομμυρίων ξένων επισκεπτών που έρχονται στην Ελλάδα, και αυτό δεν μπορεί να γίνει μόνο με το Ναύπλιο, τις Μυκήνες, το Τολό, την Επίδαυρο και την Ερμιονίδα. Εξάλλου τα στατιστικά στοιχεία έδειξαν ότι πέρσι η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη ξεπέρασε την Πελοπόννησο σε τουρισμό. Όταν το υπάρχον τουριστικό μοντέλο είναι εκ των πραγμάτων αποτυχημένο τότε καθίσταται επιτακτικότερη η αλλαγή του. Τα ορεινά του νομού μας δεν έχουν δυστυχώς πολύ χρόνο οπότε θα πρέπει η κινητοποίηση να είναι άμεση.
Βιογραφικό σημείωμα: Ο Φίλιππος Παπαδημητρίου είναι επαγγελματίας ελαιοπαραγωγός, Πρόεδρος του Χαμόγελου του Χωριού ΑΜΚΕ και φοιτητής της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ. Είναι μόνιμος κάτοικος της Αγριλίτσας Κοιλαδοχωρίων.
Ακολουθήστε την Ενημέρωση Πελοποννήσου στο Facebook και στο Google News
Ειδήσεις από: Ναύπλιο – Άργος – Ερμιονίδα – Τρίπολη –Κορινθία – Αθλητικά – Άρθρα – Αποκλειστικές Έρευνες και Συνεντεύξεις.
