Το διαδίκτυο είναι “Αναρχικό”, δεν γνωρίζει σύνορα, είναι σχεδόν σε κάθε σπίτι, σε κάθε γραφείο εγκαταστημένο και η καθημερινή του χρήση από εμάς είναι σχεδόν αναπόφευκτη.
Υπάρχουν οι “κακοί” και οι “καλοί”… Σήμερα φιλοξενούμε στην “ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ” μια εκπρόσωπο των “καλών”. Η Kέλλυ Ιωάννου – Υπ. Δρ. Ψηφιακής Εγκληματολογίας – Trauma Coach, Διευθύντρια CSI Institute και Ιδρύτρια του traumahelp.gr απάντησε στις ερωτήσεις του Μηνά Π. σχετικά με την ανομία στο διαδίκτυο, τους τρόπους προφύλαξης αλλά και για το τραύμα που μπορεί να έχουμε βιώσει πίσω από μια οθόνη…
► Έχοντας μεγαλώσει στο Βέλο Κορινθίας, σπουδές σε Αθήνα και Αγγλία, από την δική σας εμπειρία το “κυβερνοέγκλημα” ανθεί περισσότερο σε κλειστές και μικρές κοινωνίες ή εξίσου και στα μεγάλα αστικά κέντρα;
Kέλλυ Ιωάννου: Έχοντας μεγαλώσει σε ένα χωριό της Κορινθίας, μέχρι τα 17 μου, ο πρωταρχικός μου στόχος ήταν να σπουδάσω Δημοσιογραφία και τα έχω καταφέρει επιτυχώς – στο Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ του Καποδιστριακού. Έχω σπουδάσει Kλινική Εγκληματολογία στο Πανεπιστήμιο του Leicester, ενώ σήμερα είμαι υποψήφια Διδάκτωρ Εγκληματολογίας στο Πανεπιστήμιο του Εssex, με ειδίκευση στην Εκδικητική Πορνογραφία – τη μη συναινετική διανομή σεξουαλικού υλικού.
Είναι γεγονός ότι από την εμπειρία μου θα έλεγε κανείς ότι το έγκλημα λαμβάνει χώρα και στις δύο περιπτώσεις των κοινωνιών. Παρά ταύτα, τα περισσότερα περιστατικά που έχω αντιμετωπίσει σχετίζονται με κλειστές και μικρές κοινωνίες, διότι οι άνθρωποι που ζουν σε κλειστές κοινωνίες βιώνουν εντονότερα το άγχος της κατακραυγής και του στιγματισμού που έχει ως αποτέλεσμα το φόβο της αποκάλυψης των προσωπικών δεδομένων το οποίο είναι και το πιο σύνηθες απο τις μορφές των κυβερνοεγκλημάτων. Αναφερόμενη στις κλειστές κοινωνίες καθώς δεν καθίσταται εφικτή η ανωνυμία των πόλεων, ο ψυχολογικός αντίκτυπος της έκθεσης ενός ανηλίκου ή ακόμα και ενός ενήλικα έχει μεγαλύτερες συνέπειες. Συνοψίζοντας, θα ήταν αξιοσημείωτο να αναφερθεί ότι στις μικρότερες κοινωνίες πιθανότατα να υπάρξει ελλιπή ενημέρωση σχετικά με τους κινδύνους του διαδικτύου.
► Πριν την “έλευση” του διαδικτύου η σεξουαλική παραβατικότητα στους εφήβους ήταν χαμηλή. Πλέον οι παράνομες ανταλλαγές ερωτικών φωτογραφιών και διαπομπεύσεις μεταξύ των παιδιών θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι καθημερινό φαινόμενο. Έχουν έρθει στο φως της δημοσιότητας βιασμοί ή ακόμα και σεξουαλικές συνευρέσεις ανηλίκων που έχουν κάνει τον “γύρο του διαδικτύου”. Τις πταίει; Είναι “κακό” το κινητό τηλέφωνο ή το ίντερνετ;
Kέλλυ Ιωάννου: Αρχικά, θα έλεγε κανείς ότι το διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αποτελούν ένα αναπόσπαστο κομμάτι της σημερινής κοινωνίας καθώς έχουν εισβάλλει στις ζωές των ανθρώπων τόσο στην ανήλικη όσο και την ενήλικη ζωή. Επίσης, δεν υπάρχει συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα που να κινδυνεύει περισσότερο από κάποια άλλη, αντίθετα ο καθένας μπορεί να πέσει θύμα ανεξαρτήτως ηλικίας, φύλου ή μορφωτικού επιπέδου. Παρατηρείται ότι, ένας από τους κύριους λόγους επέκτασης του φαινομένου των παράνομων ανταλλαγών ερωτικών φωτογραφιών και βίντεο είναι εξαιτίας του λεγόμενου φλερτ μέσω διαδικτύου με τα απρόσεκτα θύματα να βρίσκονται εκτεθειμένα κατά τη διαδικασία αναζήτησης συντρόφου στο ίντερνετ. Απόρροια αυτής της κατάστασης είναι να μπλέκονται σε μη αναστρέψιμες συνθήκες.
Σύμφωνα με τη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, το 2018 χρειάστηκε να χειριστεί 492 υποθέσεις που σχετίζονταν γενικότερα με τον διαδικτυακό σεξουαλικό εξαναγκασμό και εκβιασμό ενηλίκων, ενώ το 2019 υπήρξαν 330 υποθέσεις που αφορούσαν την σεξουαλική εκμετάλλευση ανήλικων αλλά και την κοινοποίηση πορνογραφικού υλικού ανηλίκων μέσω του διαδικτύου. Τα περιστατικά που αφορούν αποκλειστικά την «εκδικητική πορνογραφία» παρουσίασαν αύξηση εν μέσω της πανδημίας. Παράλληλα, το 30% των θυτών από αυτές τις καταγγελίες προχωρούν και σε εκβιασμό των θυμάτων. Κλείνοντας, αρκετοί πιστεύουν ότι το διαδίκτυο εγκυμονεί πολλούς κινδύνους. Στην πραγματικότητα, όμως, ο τρόπος με τον οποίο χρησιμοποιεί κανείς τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο.
► Πιστεύετε ότι στα σχολεία και στους γονείς έχει γίνει η κατάλληλη ενημέρωση για την προφύλαξη των παιδιών από τα παραπάνω εγκλήματα; Αν ναι, τότε γιατί έχω την αίσθηση ότι αυξάνονται κάθε χρόνο οι περιπτώσεις εκβιασμών μεταξύ ανηλίκων ή και ενηλίκων;
Kέλλυ Ιωάννου: Ζούμε σε μία κοινωνία που συνεχώς βρισκόμαστε αντιμέτωποι με το ευρύ φάσμα της τεχνολογίας. Στην ουσία, δεν είναι εύκολο να ανατρέφεις παιδί σε έναν σύγχρονο ψηφιακό κόσμο. Όταν ένας άνθρωπος χρησιμοποιεί το διαδίκτυο, ελλοχεύουν πολλαπλοί κίνδυνοι. Τόσο το σχολείο όσο και οι γονείς αποτελούν τους βασικούς φορείς κοινωνικοποίησης του ατόμου. Το διαδίκτυο είναι ένας χώρος που αλλάζει συνεχώς, οπότε απαιτείται και διαρκής ενημέρωση τόσο από τους γονείς όσο και από το σχολείο προς τα παιδιά, καθώς το κομμάτι της τεχνολογίας αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά σημεία της καθημερινότητάς τους. Οι γονείς έρχονται διαρκώς αντιμέτωποι με νέες προκλήσεις και ενδιαφέροντα των παιδιών και είναι σημαντικό, κατά τη γνώμη μου, να λαμβάνουν υπόψη τους την άποψη των παιδιών τους, για να καθίσταται εφικτή η καλή επικοινωνία μεταξύ τους.
Από την εμπειρία μου ως Ιδρύτρια του Τraumahelp.gr, το μοναδικό κέντρο αποκατάστασης του ηλεκτρονικού τραύματος στην Ελλάδα, βλέπω ότι τα παιδιά τα οποία βρέθηκαν σε κίνδυνο, ήταν όσα λόγω έλλειψης ή κακής επικοινωνίας με τους γονείς δεν τους εμπιστεύτηκαν για να μοιραστούν μαζί τους προβληματισμούς/απορίες αλλά και ανησυχίες τους. Πολλές φορές, παρά την δράση του σχολείου και των γονέων, το κυρίως πρόβλημα είναι η μη σωστή χρήση του Διαδικτύου από μεριά παιδιών και εφήβων, καθώς μπαίνουν ανεξέλεγκτα σε επικίνδυνες εφαρμογές, συνομιλούν με άγνωστα άτομα, μπαίνουν σε διαδικασίες προκλήσεων και διαφόρων άλλων παιχνιδιών, δημοσιεύουν προσωπικά δεδομένα και άλλα που ξεφεύγουν της κατάστασης. Τέλος, η συμβουλή που θα ήθελα να δώσω, είναι οι γονείς να είναι όσο το δυνατόν πιο κοντά στα παιδιά τους και να ενημερώνονται για νέες απειλές και κινδύνους, ώστε να αποφευχθούν οι κίνδυνοι ή να είναι προετοιμασμένοι για κάθε είδους απειλή.
► Μετά την τρομοκρατική επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου στους Δίδυμους Πύργους ψηφίστηκε στην Αμερική ο περίφημος “Πατριωτικός Νόμος”. Κατά την διάρκεια της Πανδημίας βιώσαμε και εμείς οι ίδιοι αντισυνταγματικούς νόμους. Εκτιμάτε ότι θα υπάρξει στο μέλλον κάποιο μεγάλο γεγονός ώστε το διαδίκτυο θα τεθεί υπό τον απόλυτο έλεγχο κάποιας “εξουσίας”;
Kέλλυ Ιωάννου: Κατά τη διάρκεια της Πανδημίας, βιώσαμε όλοι πρωτόγνωρες συνθήκες, που θα έλεγε κανείς ότι μας γύρισαν στο παρελθόν. Είναι πασιφανές ότι στην περίοδο του εγκλεισμού όλοι μας προσκολληθήκαμε τόσο στις ηλεκτρονικές μας συσκευές όσο και στα μέσα μαζικής δικτύωσης, αφού ήταν ο μοναδικός τρόπος επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων. Θα ήθελα να επισημάνω ότι, στην περίοδο της πανδημίας, το διαδίκτυο χρησιμοποιήθηκε ως μέσο ψυχαγωγίας, διδασκαλίας, εργασιών και τηλεργασίας.
Στην πραγματικότητα, δεν μπορούμε να γνωρίζουμε από τώρα τι θα συμβεί στο μέλλον και αν θα υπάρξει καταστρατήγηση του τρόπου λειτουργίας του διαδικτύου. Αυτό συμβαίνει, γιατί καθημερινά τα δεδομένα τόσο του διαδικτύου όσο και της κοινωνίας διαφοροποιούνται. Βιώνουμε ένα καθεστώς ανασφάλειας με έντονη την ανησυχία για το μέλλον, γεγονός που μας καθιστά πιο ευάλωτους σε κάθε είδους απάτη. Παίζει καθοριστικό ρόλο, βέβαια, και η προσωπικότητα του καθενός αλλά όταν κάποιος είναι σε αυτό το καθεστώς της ανασφάλειας, μπορεί να πάρει κάποιες αποφάσεις πιο παρορμητικά.
Ακολουθήστε την Ενημέρωση Πελοποννήσου στη σελίδα μας στο Facebook
Στην ομάδα και στις ειδήσεις της Google News