Χτυπά το ξυπνητήρι… Αρπάζει βιαστικά ένα κουλούρι, φεύγει… Κάνει μαθήματα… Πάει προπόνηση… Έχει διαγώνισμα… Και οι παρέες…
Η τυπική μέρα ενός εφήβου της εποχής μας είναι ένας αγώνας ανάμεσα στις προσωπικές και κοινωνικές απαιτήσεις. Μαζί κι ένα σωρό προκλήσεις, αναζήτηση συντρόφου, κοινωνικά δίκτυα, πειρασμοί, αλκοόλ ή άλλες ουσίες. Μια περίοδος της ζωής γεμάτη «θύελλα και άγχος», όπου χαρά και απογοήτευση συχνά βαδίζουν χέρι – χέρι.
Πρώτο το σώμα των εφήβων αλλάζει ταχύτατα και εντυπωσιακά. Πώς βιώνουν οι έφηβοι αυτή την αλλαγή στην εικόνα τους; Τι γίνεται αν μια ματιά στον καθρέφτη αποκλίνει από τα πρότυπα της πολιτισμικής ομορφιάς στα πιο δημοφιλή μέσα μαζικής επικοινωνίας;
Είναι διαπιστωμένο ότι η ταχεία σωματική ανάπτυξη του εφήβου συνοδεύεται από αυξημένη κατανάλωση τροφής. Κυρίως κατά τη διάρκεια του αυξητικού τινάγματος ανεβαίνει δραματικά η πρόσληψη θερμίδων, στα αγόρια πιο πολύ από τα κορίτσια. Για αυτό το λόγο είναι πολύ σημαντικό να διασφαλίσουν μια ισορροπημένη διατροφή. Αν δεν τα καταφέρουν επαρκώς ίσως φτάσουν στα άκρα. Εσωτερικό τύραννο δεν αποτελεί μόνο η παχυσαρκία. Αλλά και η αναζήτηση ενός λιπόσαρκου σώματος μπορεί να οδηγήσει σε νευρωσική ανορεξία και βουλιμία.
Η νευρωσική ή ψυχογενής ανορεξία αποτελεί διαταραχή διατροφής που προσβάλλει κυρίως γυναίκες 12 – 40 ετών, κι ένα μικρό ποσοστό αγοριών. Ο φόβος του πάχους οδηγεί σε άρνηση τροφής. Το άτομο έχει μια διαστρεβλωμένη εικόνα του σώματός του. Δεν συνειδητοποιεί ότι η συμπεριφορά του και η εξωτερική του εμφάνιση (σκελετός) είναι ασυνήθιστες. Με την πάροδο του χρόνου περιορίζει όλο και πιο πολύ τις δίαιτες. Μπορεί να έχει και εμμονές όπως να συλλέγει βιβλία μαγειρικής, να αγοράζει τρόφιμα, να ετοιμάζει λαχταριστά γεύματα για άλλους ή να αθλείται υπερβολικά. Δυστυχώς, εκτός από οργανικές βλάβες μπορεί να επέλθει και ο θάνατος.
Η βουλιμία ή ψυχογενής βουλιμία είναι διαταραχή διατροφής με συχνά επεισόδια υπερβολικής κατανάλωσης τροφής ανεξάρτητα από την πραγματική πείνα. Όμως συνοδεύονται από μεταμέλεια. Εσκεμμένα το άτομο κάνει εμετούς ή χρήση καθαρτικών για την αποβολή της ληφθείσας τροφής, νηστεία ή υπερβολική γυμναστική. Αν και το βάρος του μπορεί να παραμένει σταθερό οι συνεχείς κύκλοι υπερτροφίας και αποβολής προκαλούν χημική διαταραχή και καρδιακή δυσλειτουργία. Τα μεγαλύτερα ποσοστά εμφανίζονται σε κορίτσια στην εφηβεία ή νεαρές ενήλικες ενώ το 10-15% των περιστατικών σε άνδρες 18-26 ετών.
Τα αίτια αυτών των διατροφικών διαταραχών είναι πολυσύνθετα, κληρονομικότητα, οικογενειακή παρεισφρητικότητα στην αυτονομία του παιδιού, έλλειψη φίλων στην παιδική ηλικία, κοινωνικά πρότυπα, και χαρακτηριστικά της προσωπικότητας όπως αυτοκριτική, ανάγκη επιδοκιμασίας, χαμηλή αυτοεκτίμηση. Επειδή, λοιπόν, οι σωματικές και ψυχολογικές επιπτώσεις από την εικόνα του σώματος είναι αρκετά σοβαρές για τους εφήβους πρέπει να τυγχάνουν έγκαιρης διάγνωσης από γονείς, εκπαιδευτικούς και γιατρούς, ώστε να αντιμετωπιστούν σε ψυχολογικό και διατροφικό επίπεδο.
Σταυρούλα K. Γιαννουλοπούλου – Φιλόλογος,
Μεταπτυχιακό
«Εκπαιδευτική Ψυχολογία»
και Μεταπτυχιακό «Διδασκαλία της Ελληνικής ως Δεύτερης /Ξένης Γλώσσας»*
Ακολουθήστε την Ενημέρωση Πελοποννήσου στη σελίδα μας στο Facebook
Στην ομάδα και στις ειδήσεις της Google News