Από την χαραυγή του Πολιτισμού μας, στην αρχαία Ελληνική σκέψη κυριαρχούσε ο φιλοσοφικός προσδιορισμός του Χρόνου!
Πολλοί από τους φιλοσόφους μας ενασχολήθηκαν με την έννοια του Χρόνου και της Αιωνιότητας. Άλλοι τον χρόνο τον αντιλαμβανόντουσαν ως μία αιώνια ευθύγραμμη κίνηση με το βέλος να δείχνει πάντα προς το μέλλον, ενώ άλλοι ως κυκλική δίχως αρχή και τέλος, μία αέναη και επαναλαμβανόμενη αιώνια κίνηση !
Για τον Πλάτωνα εν αρχή ήταν ο λόγος, δλδ ο Θεός – Δημιουργός, ο οποίος είναι αιώνιος, αγέννητος και άφθαρτος που δημιούργησε το σύμπαν δίνοντας του μία κίνηση ρυθμική – περιοδική. Με την κίνηση του σύμπαντος γεννήθηκε και ο χρόνος ο οποίος είναι ρυθμικός προχωρώντας με κυκλικές, περιοδικές κινήσεις όπως οι ημέρες, οι εποχές και τα έτη δίνοντας μας την αίσθηση της αιωνιότητας .
εἰκὼ δʼ ἐπενόει κινητόν τινα αἰῶνος ποιῆσαι, καὶ διακοσμῶν ἅμα οὐρανὸν ποιεῖ μένοντος αἰῶνος ἐν ἑνὶ κατʼ ἀριθμὸν ἰοῦσαν αἰώνιον εἰκόνα, τοῦτον ὃν δὴ χρόνον ὠνομάκαμεν. (Τίμαιος 37cd)
Επί της ουσίας για τον Πλάτωνα ο χρόνος είναι μια εικόνα της αιωνιότητας, ο οποίος είναι γεννημένος μεν αθάνατος δε, διότι θα υπάρχει ες αεί αφού θεωρούσε ότι και το δημιούργημα του Θεού, το σύμπαν, δεν θα καταστραφεί ποτέ!!!
Ο Πανεπιστήμων Αριστοτέλης όμως, ως ορθολογιστής προσδιορίζει τον χρόνο με επαγωγικά συμπεράσματα συλλαμβάνοντας έννοιες που θα ξαναειπωθούν και θα αποδειχτούν μαθηματικά από Αστροφυσικές διάνοιες του εικοστού αιώνα, δλδ μετά από 2300 χρόνια !
Επιχειρώντας να ορίσουμε τον χρόνο, ο Αριστοτέλης λέει, ότι διακρίνουμε το παρελθόν – πρότερον, το οποίο δεν υπάρχει πλέον, το μέλλον – ὕστερον που θα υπάρξει, το οποίο όμως δεν υπάρχει ακόμα και το ενδιάμεσο τώρα – νῦν που συνδέει δύο επί της ουσίας ανύπαρκτα όντα το πρότερον με το ὕστερον! Το νῦν είναι το τέλος του πρότερον και η αρχή του ὕστερον, το οποίο είναι συνεχώς διαιρετέο και διαφορετικό κάθε στιγμή μεν, λειτουργώντας όμως και ως ενωτικό δε ταυτόχρονα. Στιγμιαία τομή του χρόνου δεν δύναται διότι αυτό θα σήμαινε αυτομάτως και την παύση του, αλλά ούτε και η συνύπαρξη του παρελθόντος με το μέλλλον σε ένα ενιαίο τώρα διότι τα παρελθόντα γεγονότα θα ταυτιζόντουσαν με τα μελλούμενα !!!
Ο Σταγειρίτης φιλόσοφος μετά από πολλά επαγωγικά συμπεράσματα καταλήγει ότι ο χρόνος και η κίνηση είναι διανυσματικά μεγέθη συνεχή και συνακόλουθα μεταξύ τους, έχοντας και τα δύο ένα πριν και ένα μετά μέσα στον χώρο που αυτά εν τέλει τα ορίζουν. Φτάνοντας έτσι στον τελικό του ορισμό ότι: ο Χρόνος είναι αριθμός της κίνησης σύμφωνα με το πριν και μετά και συνεχής.
Τοῦτο γάρ ἐστίν ὁ χρόνος, άριθμός κινήσεως κατά το πρότερον καὶ ὕστερον καὶ συνεχής. (Φυσικά 220a)
Με αυτόν τον ορισμό θεμελίωσε την ουσιαστική σύνδεση χώρου, κίνησης, χρόνου πάνω στο συνεχή άξονα πρότερου και ύστερου. Ο άξονας αυτός διαπερνά τόσο την κίνηση του όντος όσο και τον χρόνο και χώρο. Ο χρόνος είναι συνεχής όπως είναι και η κίνηση με την οποία συνυπάρχει, όπως είναι και ο χώρος το οποίο διανύει το κινούμενο όν .
Επί της ουσίας είχε συλλάβει την έννοια του Χωροχρονικού συνεχές πριν από είκοσι τρείς αιώνες!
Ας καταδυθούμε τώρα στην άβυσσο της σκέψεως του Σκοτεινού Φιλοσόφου Ηράκλειτου, δίχως όμως να είμαστε Δήλιοι κολυμβητές, όπως είχε πει ο Σωκράτης ότι χρειάζεται να είσαι, για να κατανοήσεις το σύγγραμμα του Εφέσιου Φιλοσόφου!
Το Ηρακλείτειο πρωταρχικό στοιχείο είναι το ἀεἰζωον πῦρ. Το αιώνιο πύρ, το οποίο είναι ύλη και μία κινούσα αρχή ταυτοχρόνως που μετουσιώνεται διαρκώς μέσω ενός ατέρμονου κύκλου αντιθέσεων πυρός – αέρος – νερού – γής και τούμπλαλιν πύρ. Ανάβοντας και σβήνοντας με ορισμένο μέτρο, εννοώντας έτσι την ες αεί ,επαναλαμβανόμενη μεν διαφορετική δε, γέννηση και φθορά του κόσμου μας (σύμπαντος) παραμένοντας όμως η ουσία του αναλλοίωτη !
Ὅτι γῆς θάνατος ὕδωρ γένεσθαι καὶ ὕδατος θάνατος ἀέρα γένεσθαι καὶ ἀέρος πύρ καὶ ἔμπαλιν (Ηράκλειτος,βαπ.76)
Κόσμον τόνδε, τον αὐτόν άπάντων, οὔτε τις θεῶν οὔτε ἀνθρώπων ἐποίησεν, ἀλλά ἦν ἀει καὶ έστίν καὶ ἔσται πῦρ ἀείζωον, ἀπτόμενον μέτρα καὶ ἀποσβενύμενον (Ηράκλειτος, απ.30)
Εξ ου και ότι διακήρυττε συνεχώς: ἐκ τῶν πάντων ἕν καὶ ἐξ ἑνός τό πάν!
Αλληγορικά έλεγε ότι τον ποταμό δεν μπορείς να τον περάσεις τον ίδιο δύο φορές και ότι στα ίδια ποτάμια μπαίνουμε και δεν μπαίνουμε, είμαστε και δεν είμαστε οι ίδιοι, εννοώντας την ταχύτατη μεταβολή της ουσίας στην ροή του χρόνου που ενώ έχουν αλλάξει όλα, οι ψευδείς αισθήσεις μας όμως δεν το αντιλαμβάνονται!
Ποταμῶ γάρ οὐκ ἔστιν ἐμβῆναι δίς τῶ αὐτῶ… (Ηράκλειτος, απ.91)
Στην Ηρακλείτεια σκέψη όπου τά πάντα ρεῖ αλλά και τά πάντα εἶναι ἕν, ο Χρόνος ρέει μεν σαν τα νερά του ποταμού μη αντιστρέψιμος, με το βέλος του να δείχνει το μέλλον, αλλά διανύοντας δε μία κυκλική πορεία θα φτάσει στην στιγμή της εκπύρωσης όπου όλα θα επιστρέψουν στο ἀεἰζωον πῦρ και έπειτα θα αναγεννηθεί ένας καινούργιος κόσμος. (Μεγάλη Έκρηξη – Μεγάλη Σύνθλιψη) !
Όλον αυτόν τον αέναο κύκλο τον ονόμαζε Αιώνα παρομοιάζοντας τον με ένα παιδί που παίζει πέσσους (παιχνίδι στρατηγικής βάσει πιθανοτήτων) κατέχοντας και την Βασιλεία αυτού του πιθανοκρατούμενου Σύμπαντος μας !
Αἰών παῖς ἐστί παίζων, πεσσεύων. Παιδός ἡ βασιληίη! (Ηράκλειτος, απ.52)
Αυτές ήταν περίπου οι θεωρήσεις που επικρατούσαν περί χρόνου και αιωνιότητας μεταξύ των φιλοσόφων μας, για να δούμε όμως οι σύγχρονοι πλέον αστροφυσικοί και κοσμολόγοι τί άποψη έχουν ;
Για τον ορισμό του χρόνου συσχετίσαμε την κίνηση του πλανήτη μας γύρω από τον άξονα του και την πλήρη περιστροφή αυτού την ονομάσαμε μέρα, χωρίζοντας αυτήν σε 24 ώρες και τα υποπολλαπλάσια της. Όπως και την ελλειπτική περιοδική τροχιά της γής γύρω από το μητρικό της άστρο τον ήλιο που την ονομάσαμε έτος. Επί της ουσίας όμως με την έννοια του χρόνου μετράμε την βιολογική μεταβολή του κάθε όντος δλδ την γέννηση και φθορά αυτού και την χρονική απόσταση που διανύει ένα κινούμενο σώμα ανάμεσα σε δύο σημεία του χώρου εξαρτώμενη από την ταχύτητα αυτού. Ο χρόνος λοιπόν είναι άρρηκτα συνυφασμένος με τον χώρο και την συνεχή κίνηση των σωμάτων, το λεγόμενο χωροχρονικό συνεχές!
Μέχρι τις αρχές του εικοστού αιώνα επικρατούσε η Νευτώνεια άποψη ότι ο χρόνος ρέει σταθερός σε όλο το σύμπαν, ανεξαρτήτως την ταχύτητα του παρατηρούμενου και του παρατηρητή και ότι ζούμε σε ένα τρισδιάστατο σύμπαν ευκλείδειας γεωμετρίας. Λέγοντας τρείς διαστάσεις εννοούμε τα γνωστά σε όλους μας μεγέθη, μήκος, πλάτος, ύψος, τα οποία το καθένα από αυτά είναι κάθετο στα άλλα δύο, εν ολίγοις τον κοινό παρατηρούμενο κόσμο από όλους μας σύμφωνα με τις περιορισμένες σε εμβέλεια ικανότητες των πέντε αισθήσεων μας !
Στην χαραυγή όμως του εικοστού αιώνα η ρηξικέλευθη Θεωρία της Σχετικότητας του Albert Einstein ταρακούνησε συθέμελα την Νευτώνεια φυσική προσθέτοντας ακόμα μία διάσταση στο παρατηρούμενο σύμπαν μας την τέταρτη, καμπυλώνοντας το μέσω της βαρύτητας και της ταχύτητας του φωτός !
Καταρχήν να ξεκαθαρίσουμε ότι μιλώντας για τέταρτη διάσταση δεν εννοούμε τον χρόνο που ξέρουμε. Ο χρόνος είναι ένα παράγωγο της τέταρτης διάστασης, είναι το πώς οι ελλιπής αισθήσεις μας την αντιλαμβάνονται, είναι το είδωλο που αντικατοπτρίζεται σε εμάς. Μεταφορικά, είναι σαν βλέπουμε την σκιά ενός σώματος και εμείς να νομίζουμε ότι αυτή η σκιά είναι το ίδιο το φώς, ενώ όπως όλοι γνωρίζουμε η σκιά είναι το παράγωγο του φωτός. Την τέταρτη διάσταση δυστυχώς δεν μπορούμε να την αντιληφθούμε αλλά έχει αποδειχτεί με την αληθώς γλώσσα της φυσικής τα μαθηματικά.
Εν ολίγοις η θεωρία της σχετικότητας αναφέρει ότι το μήκος ενός αντικειμένου επιμηκύνεται όσο μεγαλώνει η ταχύτητα του, ενώ αντιστρόφως ανάλογα συμπιεζόμενο το βάρος του αυξάνεται μέχρι να γίνει άπειρο, όταν το μήκος του θα έχει γίνει μηδέν φτάνοντας την ταχύτητα του φωτός τα 300.000 km/sec. Ο χρόνος δε συνεχώς διαστέλλεται και όταν φτάσει την ταχύτητα του φωτός απειρίζεται, γίνεται άχρονος, αιώνιος, με απλά λόγια από αυτό το οριακό σημείο και μετά δεν έχουν νόημα οι έννοιες παρελθόν παρών, μέλλον διότι όλες οι χρονικές στιγμές πλέον είναι ένα και το αυτό! Όλες αυτές οι βαθμιαίες μεταμορφώσεις του κινούμενου αντικειμένου οφείλονται στην ταχύτητα του, που όταν πλησιάζει αυτή του φωτός τότε ξεκινάει να καμπυλώνει τον χώρο και όταν την φτάσει, δημιουργεί μία μίνι μελανή οπή, μαύρη τρύπα και εξαφανίζεται από τις αισθήσεις μας!
Αξίζει τον κόπο να σταθούμε στην έννοια της διαστολής του χρόνου για την ενστερνιστούμε. Ας θεωρήσουμε ότι μπορούμε να φτάσουμε την ταχύτητα του φωτός έχοντας τις αισθήσεις μας, που είναι αδύνατον διότι θα έχουμε ήδη εξαϋλωθεί, όταν λοιπόν πλησιάζουμε την ταχύτητα του φωτός εμείς δεν θα αντιλαμβανόμαστε ότι ο χρόνος περνάει πιο αργά, αλλά η μία ώρα ταξίδι για εμάς θα αντιστοιχεί περίπου 10 χρόνια σε έναν εξωτερικό παρατηρητή. Οπότε όταν φτάσουμε στον προορισμό μας εμείς θα νομίζουμε ότι έχει περάσει μόνο μία ώρα ενώ στην πραγματικότητα θα έχουν περάσει 10 χρόνια, δ.λ.δ θα αποβιβαστούμε στο μέλλον 10 χρόνια μετά !
Στο σύμπαν μας, έχουν ανιχνευτεί πλέον πολλές μαύρες τρύπες, από τις οποίες οι περισσότερες δεν είναι τίποτε άλλο από τον αστρικό θάνατο ενός γιγάντιου αστεριού που καταρρέει λόγω μη δυνατότητας συγκράτησης του ίδιου του βάρους του. Αυτή η βαρυτική κατάρρευση τώρα, αυξάνει την πυκνότητα του καταρρέοντος άστρου καμπυλώνοντας συνεχώς τον χώρο μέχρι να εξαϋλωθεί εντελώς δημιουργώντας μία μεγάλη ρουφήχτρα, ενώ ταυτόχρονα το φώς δεν μπορεί να δραπετεύσει από εκεί λόγω μεγάλης βαρυτικής έλξης και για αυτόν τον λόγο αυτήν την σημειακή ανωμαλία του σύμπαντος την ονομάσανε μαύρη τρύπα διότι δεν μπορούμε να δούμε τι γίνεται στα ενδότερα. Δια τον λόγο αυτό, ότι το εσωτερικό της μελανής οπής είναι μη μετρήσιμο, ο επιστημονικός νους καλπάζει, όπως κάλπαζε και κάποιων προγενέστερων τους πριν από 2500 χρόνια. Θεωρούν λοιπόν ότι εντός της μελανής οπής όταν η ταχύτητα των σωματιδίων φτάσει την ταχύτητα του φωτός, εκεί στο οριακό σημείο που ο χρόνος απειρίζεται τότε είναι δυνατόν να λειτουργεί η μελανή οπή και ως μια χρονοθύρα επιτρέποντας μας έτσι να κάνουμε κβαντικά άλματα από το παρόν στο παρελθόν ή στο μέλλον και τούμπαλιν, οψόμεθα !!!
Από τα άνωθεν γεγραμμένα γίνεται κατανοητό ότι όσο περισσότερο καμπυλώνει ο χώρος τόσο διαστέλλεται ο χρόνος. H καμπύλωση του χώρου επιτυγχάνεται όταν ένα αντικείμενο πλησιάζει την ταχύτητα του φωτός ή λόγω μεγάλης έντασης βαρυτικού πεδίου, άρα και ο χρόνος επηρεάζεται από αυτές τις δύο συνιστώσες. Τώρα, όταν φτάσει στην μέγιστη καμπύλωση του, ο χώρος θεωρητικά διαρρηγνύεται δημιουργώντας μία οπή, την λεγόμενη λευκή οπή, διαχέοντας όλο το συσσωρευμένο υλικό που έχει πλέον διασπαστεί σε ηλεκτρόνια, νετρόνια και πρωτόνια, δλδ που είναι σε μορφή πυκνοενέργειας, η λεγόμενη τετραδιάστατη γέφυρα Einstein – Rose (σκουλικότρυπα) δημιουργώντας έτσι ένα καινούργιο σύμπαν ή εμφανίζεται σε ένα αντιπαράλληλο ήδη υπάρχων σύμπαν και μη αισθητό από εμάς που με την σειρά του, πάντα θεωρητικά, θα δημιουργήσει άλλες μαύρες τρύπες διαχέοντας πάλι μέσω μιας λευκής οπής πυκνοενέργεια στο δικό μας ή σε ένα άλλο σύμπαν (Θεωρία πολλαπλών συμπάντων) !
Οι θεωρίες των σύγχρονων αστροφυσικών πολλές και διιστάμενες, περιμένοντας το μέλλον για να δούμε ποια θα αποδειχτεί ορθότερη !
Εν κατακλείδι ζούμε σε ένα τετραδιάστατο μη ευκλείδειο και καμπύλο σύμπαν στο λεγόμενο Χωροχρονικό συνεχές του Αριστοτέλη, ενώ εμείς ως νοήμονα όντα αντιλαμβανόμαστε την τέταρτη διάσταση μέσω του ειδώλου της που το ονομάσαμε Χρόνο, ο οποίος επί της ουσίας είναι ο αντικατοπτρισμός, η εικόνα της αιωνιότητας σε εμάς, …ἐν ἑνὶ κατʼ ἀριθμὸν ἰοῦσαν αἰώνιον εἰκόνα, τοῦτον ὃν δὴ χρόνον ὠνομάκαμεν, Πλάτων. Το σύμπαν δε συνεχώς διαστέλλεται μετά την μεγάλη έκρηξη μέχρι να αρχίσει να συρρικνώνεται σε μία μαύρη τρύπα που με την σειρά της θα δώσει ένα καινούργιο σύμπαν μέσω της τετραδιάστατης γέφυρας Einstein – Rose (σκουλικότρυπας), Κόσμον τόνδε… ἦν ἀει καὶ έστίν καὶ ἔσται πῦρ ἀείζωον, ἀπτόμενον μέτρα καὶ ἀποσβενύμενον (Ηράκλειτος) !!!!
Πηγές:
Πλάτων: Τίμαιος
Αριστοτέλη: Φυσικά, περί χρόνου
Ηράκλειτος.
Ο χρόνος στην κλασική Αθήνα: Σεμινάριο από το Πανεπιστημιακό Ίδρυμα Κρήτης Τεχνολογίας και Έρευνας.
Έτσι βλέπω τον κόσμο: Μάνος Δανέζης, Στράτος Θεοδοσίου
*Ηλεκτρολόγος – Μηχανικός
Ακολουθήστε την Ενημέρωση Πελοποννήσου στο Facebook και στο Google News
Ειδήσεις από: Ναύπλιο – Άργος – Ερμιονίδα – Τρίπολη –Κορινθία – Αθλητικά – Άρθρα – Αποκλειστικές Έρευνες και Συνεντεύξεις.
